Dakar Rally

We maken ons op voor de 47e editie van de Dakar, wederom gehouden in Saudi-Arabië. David Castera onthulde alle details van de nieuwe editie, die van 3 tot en met 17 januari 2025 plaatsvindt. Dit jaar belooft een spannende mix van traditie en innovatie, met een proloog, 12 loodzware etappes, een 48-uurs chrono-etappe, een marathonetappe en een finale in de Empty Quarter. Route en uitdagingen De rally start in Bisha en beslaat ongeveer 7.700 kilometer, waarvan 5.100 kilometer aan special stages. Voor het eerst zullen vijf etappes gescheiden routes hebben voor FIM- en FIA-voertuigen. Hoogtepunten zijn onder meer: 48-uurs chrono-etappe: deelnemers ervaren twee dagen van pure uithoudingsvermogen, waarin ze hun motoren moeten stilleggen bij zonsondergang en overnachten in eenvoudige tentenkampen midden in de woestijn. Met een grotere afstand dan vorig jaar (958 km voor FIM en 917 km voor FIA) zal deze etappe op de derde racedag voor een vroeg dieptepunt zorgen. Marathonetappe: direct na de chrono-etappe moeten deelnemers een  evenwicht vinden tussen snelheid en voorzichtigheid. De rustdag op 10 januari in Ha’il, het kloppende hart van de cross-country rally, komt als geroepen. De Empty Quarter: de laatste week belooft opnieuw een zandige uitdaging, met een massastart in de voorlaatste etappe en een spectaculaire finale in Shubaytah. Saudi Next Gen: nieuwe talenten in de spotlights Met het Saudi Next Gen-programma zet de Dakar de volgende generatie rallytalenten in de schijnwerpers. Vijf jonge Saudische teams hebben via een selectie tijdens de Baja Qassim een unieke kans verdiend om kennis te maken met de Dakar. Hun programma omvat trainingen onder leiding van voormalig coureur Edo Mossi, proeven met de Yamaha YXZ 1000 R SSV en deelname aan de proloog en twee etappes in ware rallystijl. De beste prestaties belonen hen met een ticket naar de Rallye du Maroc in oktober 2025 en de Dakar 2026. Een avontuur vol verrassingen Wie halverwege de Dakar denkt de winnaar te kunnen voorspellen, doet dat vooral op gevoel. Met uitdagingen zoals gescheiden routes voor motoren en auto’s, meer veiligheid dankzij minder inhaalmanoeuvres, en de immer onvoorspelbare duinen, belooft deze editie opnieuw een onvergetelijk avontuur te worden. 2025 Dakar: een ware test van doorzettingsvermogen, techniek en avontuur.

ENSCHEDE – OLDENZAAL, 19 november 2024 – In 2024 nam Jongbloed Fiscaal Juristen N.V., na ruim 10 jaar, het stokje over van Riwald Dakar team. In 2025 zou het team met 2 hybride trucks aan de start verschijnen.   Het team zou ook qua sponsoring worden versterkt met Kuipers Logistics uit Oldenzaal. Kuipers Logistics en Jongbloed Fiscaal Juristen sloegen de handen ineen en hadden zich vanaf 2025 als naamgever verbonden aan het team rond de coureurs Gert Huzink en Kay Huzink (de zoon van de overleden Richard Huzink, die als eerste Huzink de Dakar heeft gereden). Twee mooie Twentse bedrijven die een zowaar nog mooier dakar team neerzetten.   Met spijt moet het Kuipers-Jongbloed Hybrid Dakar Team aankondigen dat het niet zal deelnemen aan de Dakar Rally in 2025. Het team had zich voorbereid om aan de start te verschijnen met twee innovatieve hybride trucks. Echter, door recent aangepaste regels van de internationale FIA (Fédération Internationale de l’Automobile), die vereisen dat hybride trucks voldoen aan dezelfde regels als hybride auto’s, is het technisch niet haalbaar om deze aanpassingen tijdig door te voeren.   Hoewel het team zich vol heeft ingezet voor een duurzame en innovatieve deelname, zijn de nieuwe eisen voor hybride trucks technisch niet toepasbaar op de zware voertuigen die speciaal voor deze rally zijn ontwikkeld. Ondanks meerdere gesprekken met de FIA (en hulp van de Dakar organisatie) is gebleken dat de regelgeving op korte termijn niet kan worden aangepast. Hierdoor is deelname van het Kuipers-Jongbloed Hybrid Dakar Team in 2025 helaas niet mogelijk.   Gert Huzink, coureur van het team, reageert teleurgesteld: “Wij hadden ons erop verheugd om opnieuw aan de Dakar Rally deel te nemen en ons werk met hybride technologie verder te laten zien. Maar met de nieuwe regelgeving is dit voor ons nu technisch onmogelijk. We blijven echter vastberaden in onze inzet voor duurzame rallysport en blijven werken aan technologische vernieuwingen voor toekomstige deelnames.”   De sponsors, Kuipers Logistics en Jongbloed Fiscaal Juristen, blijven achter het team staan en delen het commitment voor duurzame innovatie. “Ondanks dit onverwachte obstakel blijven we ons als Twents team inzetten voor een groene en innovatieve toekomst in de rallysport. We kijken uit naar een terugkeer aan de start in toekomstige edities van de Dakar Rally, zodra de regelgeving dit toelaat,” aldus Dennis Jongbloed en Harry Kuipers.   Het Kuipers-Jongbloed Hybrid Dakar Team staat bekend om zijn pionierswerk op het gebied van duurzaamheid binnen de rallywereld. Met zijn focus op hybride technologieën en vernieuwing vertegenwoordigt het team een toekomstgerichte benadering in de rallysport, aldus Martijn te Riet (partner bij Jongbloed) en Philip Vollenbroek ( mede-eigenaar bij Kuipers). Hoe gaaf was het geweest dat twee bedrijven met Twentse roots actief zouden zijn bij de zwaarste rally van de wereld en daarnaast als enige “familie team” met een Hybrid truck.. We moeten ons nu richten op 2026, dit met pijn in hart.

Vrijdag avond 18 mei vond de eerste grote Dakar Tour presentatie plaats bij Les Comes, in Spanje. Hier werden alle belangrijke zaken rondom de Dakar 2025 gepresenteerd. Rallymaniacs zet de belangrijkste punten voor je op een rij: Dakar 2025 begint vorm te krijgen: de zesde editie in Saoedi-Arabië zal plaatsvinden van 3 tot 17 januari op een parcours dat zich uitstrekt van Bisha tot Shubaytah. David Castera presenteerde de plannen van de 47e editie aan de 700 gasten die neerstreken op het off-road circuit Les Comes nabij Barcelona. Na deze eerste presentatie zal de Dakar Tour de komende weken rally-raid enthousiastelingen bereiken in Zuid-Afrika, Italië, Argentinië, Mexico, Tsjechië en Nederland. De volgende editie wordt er ook een voor de diehards, met de terugkeer van de 48h chrono, een traditionele marathonetappe en een driedaags avontuur in de Empty Quarter, waar de race zal eindigen. De Dakar-teams hebben alles op alles gezet om afzonderlijke routes voor ten minste vijf specials te creëren en meerdere lus-etappes te ontwerpen. BIVAK MIDDEN IN BISHA De enorme bijeenkomst die plaatsvindt voordat het spektakel begint, is een evenement op zich geworden. Deelnemers brengen de laatste uren door met de laatste aanpassingen en tests voorafgaand aan de competitie en het doorlopen van technische en administratieve controles. Het valt echter op dat dit het derde seizoen op rij is dat het basiskamp hier wordt opgezet, ver weg van stedelijke centra. Er is veel nagedacht over het verfijnen van de look en feel van het startkamp in Bisha. In lijn met de traditie om daar de eerste paar dagen van de rally te blijven, zal de finishlijn van de proloog zich midden in het bivak bevinden.  VERANDERING VAN DE 48H CHRONO ETAPPE Het concept van een lange etappe, verdeeld over twee dagen, waarbij de deelnemers de nacht moeten doorbrengen in een van de verschillende spartaanse bivaks verspreid over de woestijn, was een grote hit bij racers en kijkers, en zorgde ook voor extra drama en chaos onder de titelpretendenten. Een opgevoerde versie van hetzelfde idee keert terug voor de editie van 2025, nu met een lengte van 950 km (tegenover 540 km in 2024) en op gevarieerder terrein dat snelle en technische secties afwisselt. De rijders en teams zullen deze uitdaging in de openingsweek aangaan. Er zullen volop mogelijkheden zijn om een voorsprong te nemen, en dat niet alleen in de duinen. AFZONDERLIJKE ROUTES Ten minste vijf etappes van de Dakar 2025 zullen plaatsvinden op afzonderlijke routes om het aantal keren dat auto’s motoren moeten inhalen en soortgelijke situaties te verminderen. Naast het verbeteren van de veiligheid, plaatst dit auto’s vooraan in het veld en dwingt hen te navigeren zonder het voordeel van de sporen van de rijders. De specials zullen beginnen zodra de zon opkomt, waardoor de FIA-specials volledig overdag kunnen plaatsvinden en late aankomsten in het bivak worden beperkt. Ten slotte zullen ook de trucks hun eigen aparte route hebben in een van de etappes in de Empty Quarter. MARATHONETAPPE: VERZORGING VAN DE MACHINES De rijders en teams zullen op twee gelegenheden zonder hun serviceteams worden gelaten. Een traditionele marathonetappe zal worden toegevoegd aan de “48h chrono”, met een speciaal bivak dat verboden terrein is voor de gebruikelijke mechanische teams. Het in één stuk houden van de machines over een afstand van meer dan 800 km zal het doel zijn voor zowel de topdeelnemers als amateurs die de felbegeerde “finisher”-status willen behalen. EMPTY QUARTER: SHUBAYTAH AAN HET EINDE VAN DE WEG Het Dakar-veld ontdekte Shubaytah in 2020. De toegangspoort tot de uitgestrekte woestijn van de Empty Quarter is de afgelopen twee edities teruggekeerd als basiskamp voor een steeds gedurfder verkenning van deze zee van duinen. Dit keer zal Shubaytah het einde van het avontuur markeren, als een baken dat de deelnemers naar de uitgang leidt na een driedaagse strijd tussen zoutmeren en duinen, inclusief een special van meer dan 400 km. In de finale zullen de auto’s en rijders het podium delen met de ogenschijnlijk eindeloze zandvlakte. Het zal een meeslepend spektakel zijn. DAKAR CLASSIC: GEVOEL VAN NOSTALGIE Naarmate de tijd verstrijkt, vervaagt wat ooit nieuw voelde in de rooskleurige mist van nostalgie. Daarom is het alleen maar natuurlijk dat een nieuwe generatie “vintage” voertuigen op het toneel van de Dakar Classic verschijnt, vier jaar na de lancering van deze regulariteitsrace. Voortaan staat de competitie open voor auto’s en vrachtwagens die zijn geregistreerd tussen 2000 en 2005. Onder de debutanten in 2025 zou de Mitsubishi Pajero kunnen zijn die Stéphane Peterhansel bestuurde bij zijn eerste overwinning in de autoklasse in 2004, of misschien de Bowler waarin Guerlain Chicherit en Mathieu Baumel hun eerste optreden maakten in 2005. Een eerbetoon aan vervlogen tijden! MISSION 1000, ACT 2 De oprichting van Mission 1000 bood een mooie test voor ongeveer tien voertuigen om hun geavanceerde alternatieve technologieën te testen in de landschappen van de Dakar, waarbij elke dag een afstand werd afgelegd die geschikt was voor hun huidige potentieel. Het woestijnlaboratorium keert terug in 2025, met een groeiend aantal projecten die gericht zijn op het vormgeven van de toekomst van rally raids.

In 2025 betreedt Dacia als autofabrikant het World Rally-Raid Championship, waar drie teams onder leiding van ervaren coureurs Sébastien Loeb, Cristina Gutierrez Herrero en Nasser Al-Attiyah strijden om de overwinning in deze prestigieuze rally. De auto waarmee Dacia de uitdaging aangaat, draagt de naam Sandrider. Deze bolide wordt aangedreven door koolstofarme energieoplossingen, zoals synthetische brandstoffen, en biedt zowel hoge prestaties als een lage milieu-impact. Het robuuste ontwerp van de Sandrider omvat een versterkt, lichtgewicht stalen buizen chassis, carrosseriedelen van carbon en 4×4 wielaandrijving met een verbeterde gewichtsverdeling aan de voorzijde. Innovatieve technologieën, veelzijdige aanpassingen en een milieubewust ontwerp maken de Sandrider een serieuze kanshebber in de rally. Dacia’s toewijding aan duurzaam racen komt tot uiting in het gebruik van gerecyclede materialen en efficiënte brandstoftechnologieën. Het team De drie teams, elk onder leiding van ervaren coureurs, gaan vol ambitie de Dakar Rally tegemoet. Cristina Gutierrez Herrero, een leidende vrouwelijke figuur in de off-road rallysport, zal haar talenten inzetten met bijrijder Pablo Moreno Huete. Sébastien Loeb, de meest succesvolle rallycoureur ooit, vormt een team met bijrijder Fabian Lurquin. Nasser Al-Attiyah, een legende van de Dakar, wordt bijgestaan door zijn indrukwekkende palmares, waaronder vijf overwinningen in dit iconische evenement. Samen vormen zij The Dacia Sandriders. 

Met een nieuwe website, frisse look en vers bloed in het persteam is Rallymaniacs klaar voor de toekomst. De komende Dakar zal het vertrouwde gezicht van de gestopte Marcel Vermeij worden gemist op ons online rallyplatform. Met interviewer Robert Baarda (bekend van rallytrucks.nl) is een vervanger in huis gehaald. Samen met de ervaren fotograaf Tim Buitenhuis en cameraman Sven van Groenendaal zal vanuit de rally eigen content worden gecreëerd voor onze klantenteams en natuurlijk alle liefhebbers van de off-road rallysport. Sjoerd Bont neemt de zorg voor de online media op zich en journalist Erwin Blatter maakt zich op voor het schrijven van de artikelen. Rallymaniacs is tegenwoordig onderdeel van RacingTours en eigenaar Roel Engel wil samen met zakenpartner Stephan Oost zorgen voor nog meer kwaliteit en uitbreiding van diensten. En dat allemaal met het doel de mooie rallysport het hele jaar door onder de aandacht te brengen. Met die ambitie gaan we het nieuwe jaar in. Blijf ons dus volgen. Namens het hele team van Rallymaniacs wensen wij jullie mooie kerstdagen toe en een sportief en spectaculair rallyjaar 2024.

Nog een paar weken en dan gaat de Dakar rally van 2024 van start. Voor het vijfde jaar zal Saudi-Arabië het passende en uitdagende decor bieden voor avonturiers in de off-road rallysport. Een mooi legioen Nederlanders zal de fysieke en mechanische uitdaging aangaan. Na de start op vijf januari zal iedereen twee weken later de finish succesvol willen passeren. Traditiegetrouw rijden er veel landgenoten in een truck mee. Wat Jan de Rooy in de jaren tachtig met DAF trucks zaaide wordt nog steeds geoogst. Het evenement is wel verworden tot een spel der rijken en een gewone sterveling met een gemiddelde portemonnee zal er nauwelijks nog te vinden zijn. Die kunnen hun heil gelukkig in andere, goedkopere en toegankelijkere rally’s zoeken. Dat heet ontwikkeling van de sport. Op zich niks mis mee, tenzij een persoonlijke zuurtegraad je een contrasterende mening toebedeelt. Bovendien zijn er nog steeds manieren om de Dakar rally op alternatieve wijze van dichtbij mee te maken. Zo kan je, na tien jaar hobbymatig verslag doen, gevraagd worden om betaald journalistiek werk te verrichten vanuit het bivak of, en dat lijkt me makkelijker, je went je tot een reis van Stichting Holland Arabia Tour. Het zijn de tweelingbroers Jim en Loek Vermeulen die in 1969 binnen Operatie Giraffe met DAF 55 auto’s het Afrikaanse continent wilden rondrijden. Met drie andere avonturiers werden talloze verhalen gemaakt en 60.000 kilometers later zat de geslaagde reis er op. Bij de broers was de liefde voor de woestijn geboren. Jaren later, toen de Dakar rally populair werd, kochten de broers een MAN KAT om als service team deel te nemen aan de rally. Dit leidde uiteindelijk tot het organiseren van woestijnreizen met Holland Africa Tour. Nog steeds rijdt die zelfde robuuste MAN KAT mee, maar nu geflankeerd door twee andere MAN KAT’s van de stichting. Documentairemaker Pierre Jacobs maakte in 2022 een prachtige film over de broers en een reis met Holland Africa Tour.

Matthias Walkner heeft een ernstige blessure opgelopen tijdens een training voor de Dakar Rally in de VS. De Oostenrijkse motorrijder en lid van het Red Bull KTM Factory Racing-team, heeft slecht nieuws gedeeld na een ongeluk tijdens zijn laatste training voor de Dakar Rally in de Verenigde Staten. Het incident vond plaats tijdens een verkenningsrit op hun trainingsroute, waarbij Walkner een hoogteverschil van vijf meter over het hoofd zag en hard ten val kwam. Walkner deelde het nieuws via zijn sociale mediakanalen en gaf aan dat, ondanks de ernst van het incident, hij opgelucht is geen ernstige rugblessure te hebben opgelopen. De medische diagnose in de Verenigde Staten onthult echter meerdere fracturen aan het scheenbeen, kuitbeen en voet, evenals een complexe breuk in het linkerbovenste enkelgewricht. Daarnaast heeft hij ook een open breuk in het gebied van de binnenste enkel opgelopen. De voetblessure is ernstig, waardoor Walkner zich nu moet voorbereiden op een langdurige revalidatiefase en mogelijk extra operaties. Het Dakar 2024 avontuur van Walkner is daarmee beëindigd voor het kon starten. Andreas Hölzl, KTM AG Rally Team Manager, zegt het volgende over de blessure van Walkner: “Op maandag heeft Matthias een ernstig ongeluk gehad tijdens de training, wat resulteerde in meerdere breuken. De operatie is succesvol verlopen, en er is een fixator aan zijn linker been bevestigd om het herstel te ondersteunen. Maar er zullen meer operaties nodig zijn zodra de zwelling begint af te nemen.” De coureur bedankt zijn team, collega’s, lokale hulpverleners en Red Bull voor hun expertise en ondersteuning, evenals zijn familie, vrienden en fans voor de steun wat hem kracht geeft tijdens zijn herstel. We wensen Matthias Walkner een spoedig herstel en kijken uit naar zijn terugkeer in de rallywereld. Over Matthias Walkner De Oostenrijkse coureur, geboren op 1 september 1986, is al sinds 2004 verbonden aan Red Bull KTM Factory Racing. De voormalige motorcrosser maakte in 2015 succesvol de overstap naar rally-raid. Walkner heeft inmiddels indrukwekkende prestaties geleverd, met als hoogtepunten het winnen van de Dakar-rally in 2018, het behalen van de tweede plaats in 2019 en 2017 en de derde plaats in 2022.

Op 2, 3 en 4 juni begint de voorpret van Dakar 2024 in het zuiden van Frankrijk. Het landgoed van Château de Lastours met haar verschillende rallyroutes is de ideale locatie voor een Dakar 2024 presentatie met testritten. Met meer dan 80 km aan tracks in een rotsachtig landschap is dit dé ideale gelegenheid om je voertuig te testen of promoten. Of je nu een deelnemer, monteur of sponsor bent, dit weekend staat in het teken van vriendschap en gezelligheid met testritten, workshops en diverse andere activiteiten. Inschrijven kan alleen vandaag (12 mei) nog, dus ben er snel bij! SCHRIJF JE IN!    Programma Vrijdag 2 juni Vanaf 16:00 uur Inloop en opbouw voor deelnemers bij de Dakar paddock 18:00 uur – 19:00 uur Welkomstdrankje voor alle gasten Zaterdag 3 juni 08:00 uur – 10:30 uur Ontbijt bij de Dakar paddock 09:00 uur – 12:00 uur Workshops, trainingen en activiteiten (Dakar foto- en videocall, co-driving experience) 09:00 uur – 18:00 uur Track sessies (motoren, auto’s, T3, T4-SSV an Dakar Classic Cars) en de mogelijkheid op jouw voertuig te testen samen met je (potentiële) sponsoren. 12:00 uur – 14:00 uur Pauze met lunchbuffet 18:30 uur – 19:30 uur Presentatie van Dakar 2024 door David Castera 19:30 uur Officiële opening van de Dakar 2024 inschrijvingen 19:45 uur Aperitief en diner met DJ party na afloop Zondag 4 juni 08:00 uur – 10:30 uur Ontbijt bij de Dakar paddock 09:00 uur – 11:00 uur Workshops, trainingen en activiteiten (Dakar foto- en videocall, co-driving experience) 09:00 uur – 11:30 uur Track sessies (motoren, auto’s, T3, T4-SSV an Dakar Classic Cars) en de mogelijkheid op jouw voertuig te testen samen met je (potentiële) sponsoren. 11:00 uur Meeting met David Castera voor Dakar 2024 teams 12:00 uur Afsluiting van de Dakar Tour Château de Lastours

Na de Morocco Desert Challenge van vorige week kwamen er vanuit diverse hoeken vragen. Binnen de rallywereld zelf, maar ook daarbuiten bij bijvoorbeeld NOS en RTL. Twee sterfgevallen in twee dagen is verschrikkelijk en heftig. Wat doen organisaties nu om een rally veilig te maken voor deelnemers, maar ook voor de rest van het bivak? Wat gaat er mis? Buiten alles wat een organisatie doet om alles veilig te laten verlopen, gaat er ook wel eens wat mis. Het is een snelheidssport waarbij een ongeluk fataal kan aflopen. Het behoort tot de risico’s van de sport, hoe bruut dat ook klinkt, en deelnemers accepteren dit risico. Te hoge snelheden Het voelt tegenstrijdig, maar het kan zijn dat de snelheid te hoog ligt. De eerste Dakar Rally in Saoedi-Arabië, in 2020, is daar een goed voorbeeld van. Er waren veel uitgestrekte plateau’s waar vaak op het snelheidslimiet gereden werd. Een gat of hobbel kan dan heel link zijn, zeker als deze niet als een gevaar in het roadbook staat. Dat zorgde tijdens die Dakar Rally voor een crash van motorrijder Paolo Gonçalves, waarbij hij overleed. Motorrijders vormen sowieso een groter risico bij een valpartij. Zij zijn veel kwetsbaarder dan voertuigen met een rolkooi, maar ook daar kan de snelheid zorgen voor zware crashes. Tijdens de Morocco Desert Challenge van 2018 reed Tomas Ourednicek in een auto op topsnelheid over het strand en werd plots gelanceerd. Ook hier stond een gat of hobbel niet duidelijk in het roadbook waardoor hij hier niet voor afremde. Het resulteerde in een crash met heel veel schade, maar gelukkig geen letsel. Slechte roadbooks Het maken van een roadbook is erg moeilijk. De Dakar Rally begint met de route via (digitale) kaarten, daarna gaat een verkenningsteam kijken naar de spots die zijn gevonden en vanuit daar worden er stages uitgetekend. Het verkenningsteam gaat deze vervolgens rijden en de notes daarbij maken, zij doen dit op lage snelheid. Doorgaans zijn de roadbookmakers ervaringsdeskundigen en kunnen ze vrij goed inschatten hoe een situatie gaat zijn. Echter, zij zijn ook gewone mensen en maken wel eens een foutje of schatten iets verkeerd in. Tijdens rally’s zijn het dan ook vaak de navigatoren die klagen over de kwaliteit van de roadbooks. Zij hebben een bepaalde verwachting over hoe situaties worden getekend. Soms kan het zo zijn dat de organisatie bewust moeilijkheden inbouwt om daar het verschil te maken, dan is het een uitdaging. Wanneer een gevaar te laag, of hoog, wordt ingeschat door de makers dan heeft dat direct effect op de rest van de rally. Voorafgaand aan de start van de proef rijdt de organisatie de route nog een keer, om te kijken of er verschillen zijn en het roadbook aangepast moet worden. Zo kunnen er nieuwe sporen zijn, of juist verdwenen. Het maken van een roadbook is dus echt lastig, maar een slecht roadbook kan zorgen voor crashes of het gebrek aan vertrouwen bij de rijders en navigatoren. Het weer en de tijd van het jaar Tijdens de Morocco Desert Challenge dit jaar was het extreem heet. Dat had twee oorzaken: het was zomer in Marokko en de temperaturen lagen gewoon hoger dan verwacht. Zo ook tijdens de Dakar Rally’s in Zuid-Amerika, bijvoorbeeld in 2016. De eerste week was het extreem nat door El Niño, de tweede week extreem heet. Soms is daarop te anticiperen, maar niet altijd. Zo kreeg de organisatie van MDC veel commentaar dit jaar, al op de derde dag waren er deelnemers met hitteproblemen, maar alleen de laatste drie proeven werden ingekort. Voor een organisator is het heel vervelend om je proef in te korten, want je wilt iets laten zien en de deelnemers iets laten ervaren. Wellicht hadden ze dit eerder moeten doen, maar soms gebeurt dat ook te snel, volgens deelnemers. Wanneer het te snel gebeurd dan klagen deelnemers dat een rally niet zwaar genoeg is, als het te laat gebeurd dan brengt de organisatie de deelnemers in gevaar. Maar de mening van deelnemers is wel heel erg belangrijk om bepaalde keuzes te maken. Er zit dus ook een hoop politiek in de sport. De deelnemers, maar zeker ook teambazen, kennen de sterktes en zwaktes van henzelf en het materiaal en zullen ook op basis daarvan bepaalde kritiek leveren. Maar, wat gaat er dan allemaal goed? Zo lijkt het bijna alsof de organisaties weinig goed doen en er altijd kritiek is, maar dat valt wel mee. Heel veel zaken zijn er gewoon goed geregeld: medische teams, helikopters, eten, drinken en nog veel meer. Het zijn de extremen die zorgen voor de uitdagingen en problemen. Lunchpakketjes, eten en drinken Voor iedere deelnemer en andere mensen in het bivak zijn er altijd water en eten beschikbaar. Ook bij stops in de proef is er altijd iets om te drinken. Wanneer het heel warm is dan wordt er meer water uitgedeeld of soms zelfs verplicht om meer water mee te nemen. Eten en drinken nemen ze dus zeer serieus. Tijdens bijvoorbeeld de Dakar Rally of de Africa Eco Race zijn er ook lunchpakketjes voor iedereen, met daarin een stuk fruit, drinken en wat hartige en voedzame snacks. Voor deelnemers zijn deze er ook vaak in andere rally’s, voor bijvoorbeeld de pers niet altijd en die zouden dat graag meer zien. Is het dan altijd lekker? Nee, maar dat is het thuis ook niet. Ze proberen ook regelmatig de cultuur te adopteren in het eten, maar ook genoeg voedzame items op het menu te zetten. Mocht het nu echt niet lekker zijn, meestal is er wel ergens een team dat eigen catering mee heeft of zelfs de barbecue aansteekt. Medische teams De artsen in de rally zijn gewoon goed. Ze weten echt waar ze het over hebben en kunnen snel en accuraat handelen, wanneer dat nodig is. Zowel de artsen in de helikopters als in het bivak. Zij kunnen ter plekke moeilijke diagnoses stellen en nauwkeurige zorg verlenen, daarnaast hebben organisaties goed contact met ziekenhuizen in de regio van de rally. Ook de medici in de rally worden steeds strenger, net als in andere sporten. Bij de Dakar Rally wordt na een val altijd de rijder goed onderzocht en in de ogen gekeken. Kijkt hij of zij niet goed uit de ogen, dan moet diegene wachten of opgeven. Zij willen dus zo min mogelijk risico nemen met een deelnemer en dat is goed. Daarnaast waarschuwen ze ook pro-actief, wanneer er een virus in het bivak rondgaat of het kouder wordt of juist warmer, ze adviseren iedereen in het bivak. De topteams hebben soms ook eigen artsen en fysio’s mee. Dit puur voor de zekerheid dat deze beschikbaar is wanneer zij willen en soms zijn zij ook in het voortraject van de rally al betrokken bij de teams. Ze kennen de mensen en hun lichaam en hebben eventuele behandelplannen al voorbereid. Systemen aan boord Iedere rally wordt steeds moderner. In het WK wordt gereden met een elektronisch roadbook, een tablet met daarop de notes. Deze kunnen, indien nodig, realtime worden bijgewerkt. Maar er zijn ook allerlei sensoren en veiligheidssystemen, zo wordt automatisch de wedstrijdleiding gebeld bij een zware crash, wanneer er niet snel genoeg wordt gereageerd is de helikopter al onderweg. Tijdens proeven zijn er altijd snelheidsverschillen, de snelste auto rijdt sneller dan een langzame motor. Alle voertuigen hebben systemen aan boord waardoor de snelle auto weet dat er een trage motor voor rijdt en de motor weet dat er een snelle auto achter zit. Ook bij problemen wordt er een signaal gegeven dat iemand stil staat, dat gaat bijna altijd goed. Conclusie: eigenlijk is de sport heel veilig Eigenlijk is de sport heel veilig, maar… het is motorsport, de extremen worden opgezocht en er zijn mensen bij betrokken. Aan iedere sport kleven risico’s, een voetballer kan zijn been breken, een paardrijder kan vallen, ga zo maar door. De rallysport brengt gevaren met zich mee en die horen er ook bij. Organisaties doen er alles aan om zoveel mogelijk veilig te laten verlopen, soms reageren zij te laat of acteren ze te snel. Ze kunnen het niet altijd voor iedereen goed doen. Of alle rally’s op de kalender op het goede moment staan, daar gaan wij onze vingers niet aan branden. Op Dakar in januari in Bolivia was veel commentaar, want dan is het regenseizoen. Een rally in Marokko in de zomer, dat kan goed gaan, maar als het daar warm is dan is het meteen extreem heet. Zelfs de Russische Baja in de sneeuw is weleens op gravel verreden doordat er bijna geen sneeuw meer lag. De natuurelementen zorgen voor uitdaging, zolang deze maar verdraagzaam zijn voor mens en machine.

Met een sterke vierde plaats in de slotrit heeft Igor Bouwens afscheid genomen van de Dakar 2023. De beoogde plaats in de top tien is niet gelukt, maar in de plaats heeft het team herinneringen gemaakt om nooit te vergeten. Twee nachten onder de blote hemel in het Empty Quarter bijvoorbeeld, vergezeld van gitaarmuziek uit Oman. Igor Bouwens, Syndiely Wade en Ulrich Boerboom lagen lange tijd op koers om de beoogde top tien binnen te halen. Maar de Dakar is een gruwelijk harde wedstrijd. Van de 54 starters bij de vrachtwagens worden er maar dertien opgenomen in het eindklassement. Al de andere hebben één of meerdere etappes niet kunnen afronden. Bij Igor Bouwens ging het fout in de marathonetappe van donderdag en vrijdag, de meest gevreesde beproeving in het Empty Quarter. Bouwens moest eerst stoppen om de Japanner Sugawara te helpen, maar raakte even later zelf vast in een diep dal in de duinen. Bij zijn pogingen om zich los te wrikken brak een steekas, en daarmee begon een lijdensweg met twee nachten in de woestijn. Dat werd een onvergetelijk avontuur, waarbij ze de hulp kregen van helikopters om wisselstukken, gereedschap en mekaniekers in te vliegen. Ondertussen stootte de service crew op twee heel bekwame woestijnrijders uit het naburige Oman, die naar de rally waren gekomen als toeschouwers. Zij trokken met de rest van het team de duinen in om te helpen. Samen beleefden ze een nacht om nooit te vergeten, met brood en schapenvlees, en een kampvuur met gitaarmuziek. Uiteindelijk lukte het toch om op eigen kracht de duinen te overwinnen. Ervaring rijker Die herinneringen verzachten enigszins de pijnlijke vaststelling dat uitrijden niet gelukt is. Bouwens mocht met zijn Iveco T-Way verder meerijden in de Dakar Experience, maar dat is buiten het ‘echte’ klassement. Het liet Igor, Syndiely en Ulrich zondag wel toe om afscheid te nemen met een vierde chrono. “Op de slotdag heb ik een vierde plaats gereden en ik ben tevreden dat we deze Dakar daarmee toch mooi hebben afgesloten”, zegt Bouwens. “We hebben in deze Dakar zowat alles gehad: tegenslag, leuke momenten, heel veel regen en kou. Tot de rustdag is het heel goed gegaan, maar vanaf de marathonetappe is het mis gelopen. Steekas gebroken, vast gezeten, twee nachten in de duinen geslapen, er toch weer uit geraakt,… De verwachtingen – uitrijden tussen plaats vijf en tien – hebben we niet kunnen inlossen. Dat zat er nochtans in, zonder die problemen in de duinen. Officieel worden we niet opgenomen in het klassement, maar ondanks de problemen zijn we achttiende. Dat is niet mis voor een team als het onze. Over een maand of twee moeten we eens bekijken wat we verder willen doen. Dat is nu nog even afwachten.” Vader Gregoor Bouwens, stichter van het Gregoor Racing Team, heeft lange en bange dagen beleefd toen zijn zoon zonder nieuws in de woestijn zat. “Dit was een heel zware rally, met heel slechte weersomstandigheden. We zijn een mooie ervaring rijker. Het resultaat is natuurlijk niet interessant, omdat we pech hebben gehad. Maar we hebben wel dingen meegemaakt die je normaal nooit in je leven meemaakt. Dat is plezant, ook voor de mekaniekers. Die hebben met een helikopter gevlogen en zijn zelf de duinen in gemoeten. Dat zijn dingen die er anders nooit van komen. Aan die ervaring trekken we ons op. Die twee dagen zonder communicatie waren frustrerend. We zaten op veertig kilometer, maar hadden geen contact. Niets weten, dat was zenuwslopend.” De eindzege ging naar de Nederlander Janus van Kasteren met een Iveco. Felicitaties vanwege Gregoor Racing!

Ondanks het feit dat de laatste etappe van de 45ste editie van de Dakar rally niet echt soepel verliep voor de Nederlandse motorrijdster en wereldkampioen Baja en wereldkampioen Rally Raid, mag Pol zich wederom Dakar-winnaar in het damesklassement noemen. ‘Legend’ Een geweldige prestatie van de Twentse, die ook nog eens ontzettend genoten heeft van haar 10de Dakar rally- en daardoor het predicaat ‘Legend’ mag dragen. Pol: “Wat hebben we door majestueuze duinenpartijen gereden zeg! De laatste dagen in het Empty Quarter heb ik zoveel plezier gehad in het zand, prachtig.” Mirjam Pol staat wijd en zijd bekend om haar tactisch vermogen, haar navigatie skills en het rijden in het zand en zwaar terrein. Ze moet het niet hebben van snelle en stenenpaden maar juist op die ondergrond heeft ze vriend en vijand verbaasd. “De eerste week zou ik door moeten zien te komen want ik wist dat dit niet mijn terrein zou zijn. Ik heb daar ook vreselijk afgezien en heb op de tweede dag een gigantische schuiver gemaakt die ook net zo goed het einde van mijn deelname had ik kunnen zijn. Maar, ik heb iedereen verbaasd en eigenlijk mijzelf nog het meest door in die week al een hele goede klassering neer te zetten”, legt ze uit. Het werd de laatste etappe nog onverwachts spannend voor Mirjam Pol. “Dit was niet mijn allerbeste etappe en dat is een understatement. Ik denk dat ik al drie keer onderuit was geschoven toen ik zag dat een voorganger langs het pad reed en gewoon door kon rijden dus ik dacht dat doe ik ook. Nou, dat was niet zo slim. Ik stond meteen muurvast! Wat een ellende. Ik weet niet wat het was, het leek wel cement. Zonder mijn teamgenoot Wesley (Aaldering #120) was ik er werkelijk niet uitgekomen en stond ik daar nu nog”, laat een opgeluchte Pol weten. Groeiproces Regen en kou speelden de deelnemers vooral in de eerste week behoorlijk parten maar Pol liet zich niet kennen en ging niet bij de pakken neerzitten. Zij wist welke toetjes er op haar in de tweede week lagen te wachten; de monsterlijke zandbergen in het Empty Quarter. “Die etappes hadden, wat mij betreft in elk geval, nog wel ietsje zwaarder mogen zijn. Het liefste had ik hoge en zachte duinen zonder de vlakke stukken ertussen. Want op die vlakke stukken kregen mijn concurrenten de mogelijkheid om weer op adem te komen en mentaal weer bij te tanken. En daar ben ik op het allersterkst!” “Maar, alles bij elkaar genomen heb ik gemerkt dat ik ‘overall’ ontzettend gegroeid ben en nog zeker niet aan mijn top zit. Ik heb ontzettend genoten van mijn tiende Dakar rally en kijk uit naar wat er allemaal nog op mijn pad komt”, eindigt de kersverse Dakar winnares!

Voorafgaand aan de Dakar Rally 2023 wilden Gert Huzink en Pascal de Baar meestrijden om het podium. Door diverse technische problemen lukte dat niet. Wel boekte zowel Huzink (etappe 3) als De Baar (etappe 10) een dagzege. De Baar boekte in totaal deze Dakar zes top 5-resultaten, waarvan er drie in de top 3 waren. De Baar moest al in de eerste etappe de handdoek gooien als gevolg van een lekkende olieleiding. Gert Huzink moest later de wedstrijd verlaten met een kapotte cilinder. Ook buiten competitie bleven de problemen zich voordoen, waardoor Huzink helemaal moest stoppen en De Baar een etappe moest overslaan. Zelfs in de slotetappe moest De Baar nog even stoppen wegens een losgeschoten slang van de intercooler. Hij finishte de slotrit met de zestiende tijd. “Jammer, maar dat hoort ook bij de Dakar”, weet De Baar. “Zonder de technische problemen kunnen we probleemloos mee met de top 3. Helaas mag het niet zo zijn en hebben we te veel problemen gehad.”  

Slechts dertien trucks hebben het eindklassement van de Dakar Rally 2023 bereikt, en de Renault van Adwin Hoondert is er een van. Hoondert, navigator Jasper Riezebos en monteur Erwin de Vos sloten de Dakar af op de twaalfde plaats. In de eerste week van de rally zag het daar niet naar uit. Door een administratieve fout stond Hoondert ingedeeld in de verkeerde klasse, waardoor hij elke dag achteraan moest starten, ongeacht de uitslagen die hij reed. Met die uitslagen was niets mis. Integendeel. Hoondert werd een keer negende, tiende, elfde, twaalfde. Eigenlijk liep het prima, op een paar incidenten na. Drie keer ging de truck op de kant als gevolg van slecht zicht door het rijden in het donker. De slechtste dag was etappe 9, toen een kapotte tussenbak veel tijd kostte. De Dakar van 2023 gaat de geschiedenisboeken in als een van de zwaarste van de laatste jaren, met maar liefst 1000 kilometer duinen en extreme omstandigheden. Het achteraan moeten starten vergde veel kostbare tijd, moeite en motivatie. “Er is een fout gemaakt, we hebben er alles aan gedaan om het te veranderen, maar dat ging niet”, blikt Hoondert terug, aan de finish van de laatste etappe. “Zelfs de monteurs waren in mineur en zeiden: “Dat wordt niks zo”. Maar je moet mekander wel een beetje oppeppen dan. Je kunt bij de pakken neerzitten en zeggen: “Ik doe het niet meer, ik stop ermee”, maar dat heeft ook geen zin. We hebben hier hard voor gewerkt en lang naar toe geleefd. We zijn er, maak er dan het beste van.” Dat deden Hoondert en zijn mannen, en meer dan dat. In deze editie van de Dakar is de finish halen geen vanzelfsprekendheid gebleken. Met de extra complicaties die Hoondert ondervond, als gevolg van de verkeerde indeling, al helemaal niet. Elke dag achteraan starten betekende elke dag een inhaalrace door verrot gereden terrein, elke dag laat starten zodat het praktisch onmogelijk was om bij daglicht de hele proef te rijden. Door die omstandigheden ging er van alles mis. “Die eerste week, in zulke duinen, in het donker”, haalt Hoondert puffend in herinnering. “We hebben er veel van geleerd, maar ik heb er ook hartkloppingen van gehad. Wat wil je, als je drie keer op de kant gesodemieterd bent. Het vertrouwen was weg en het duurde wel even voordat er weer was. Maar we hebben het goed gedaan. Ik geloof dat we drie waypoints hebben gemist op de hele rally.” Helemaal ongeschonden haalde Hoondert de finish niet. De kapotte tussenbak speelde hem de laatste dagen parten en ‘rustig aan doen’ was daardoor de enige optie. Ook in de laatste etappe zat er niet meer in dan de twaalfde tijd. “Terwijl het een rallyparcours was, dat me eigenlijk perfect lag. Ik kon alleen niet harder dan 105.” Snelheid deed er de laatste 100 kilometer naar het podium niet meer toe. Daar lag op het podium in Dammam de medaille te wachten voor Hoondert, Riezebos en De Vos. Als enig overgebleven deelnemers in de klasse T5.2 wonnen ze die klasse uiteraard ook.

Na de elfde plaats van vorig jaar was het doel van Jan en Ben van de Laar en Dolf Huijgens om de top 10 van de Dakar Rally 2023 te bereiken. Dat is ruimschoots gelukt. Fried van de Laar Racing sloot de veertiendaagse in Saoedi Arabië af op de zevende plaats. “Als ik zie wat er voor ons staat, kan het niet beter dan dit”, meende Jan van de Laar aan de finish van de laatste etappe. Met de zevende plaats was Van de Laar uiteraard dik tevreden. “Dit is loon naar werk, in een absurd zware Dakar. De eerste week, met die stenen, de kou en de regen maakte het een extreem zware rally. Dat is ook wat we hadden gevraagd. Maar die duinen in de tweede week, dat was fantastisch. Ik geloof dat we wel 1000 kilometer duinen hebben gehad. Geweldig.” Niet alles ging van een leien dakje bij Fried van de Laar Racing. In de zevende etappe ging de Iveco op een moeilijke plaats op de zijkant. Dat kostte veel tijd en even leek het erop dat de Dakar voor de broers Van de Laar voorbij was. Uiteindelijk kon de truck toch weer recht worden gezet en de schade gerepareerd. “Maar iedereen maakt wel wat mee”, wist Van de Laar. Die wetenschap maakte wel dat hij realistisch genoeg is om te beseffen dat de zevende plaats ook wel heel goed is. “Ons doel is altijd één plek beter, maar met een zevende plaats wordt dat een hele kluif. Daar hebben we dan wel zoveel geluk bij nodig, dat je daar niet zomaar vanuit mag gaan. Als je ziet wat er voor ons staat; daar kunnen we ons niet aan meten. En het kan ook bij ons misgaan. Er zijn maar dertien trucks die alles hebben gereden. We hebben nu tien uit tien, redelijkerwijs komt daar ook een keer een eind aan. Maar daar gaan we nu niet over nadenken. Eerst een mooi feestje.”  

Ronald van Loon ging in alle etappes van start en haalde ook de finish van alle etappes in deze Dakar Rally. In de tweede etappe moest Van Loon vanwege schade noodgedwongen uit de proef. Van Loon mag daardoor geen medaille in ontvangst nemen, maar dat is hem een zorg na een mooie Dakar: “Die medaille kijk je toch nooit weer naar.” Na de ongelukkige uitvalbeurt in de tweede etappe deed Ronald van Loon niet meer mee voor het klassement. Hij kon er vervolgens nog een prachtige Dakar van maken. “Die film is een documentaire geworden, ik kan er nog heel lang naar kijken en van genieten”, zegt Van Loon. “Er gaan nog wel wat dingen terugkomen. We hebben een mooie Dakar gehad, ik ben tevreden. Dit was de eerste. Ik kom zeker terug, maar de vraag is alleen waarmee en wanneer. Het is een mechanische sport, ik ben realistisch genoeg voor om te weten dat dit soort dingen gebeuren. Helaas gebeurde het bij ons op een dag dat we het niet gemaakt kregen en ook met een piste waar het niet mogelijk was met al die stenen. Ik heb me er wel bij neergelegd. We hebben er wat moois van gemaakt. In de laatste serie hebben we laten zien dat we het kunnen.” Dat laatste was zeer belangrijk voor Van Loon. In de tweede helft van de rally kwam de top-dertig in het zicht en blonk hij uit in de duinen. Ook op de laatste dag was een mooie klassering mogelijk, maar het helpen van een deelnemer in de problemen was belangrijker. “Die jongen stond eerste in het T1-klassement en de olie gutste uit de motor. We hebben hem gesleept, maar zijn ruitenwissers deden het niet en ik had geen spatlappen. Zijn raam zat daardoor dicht. Op een gegeven moment zijn we gestopt om zijn raam schoon te maken en toen lag zijn band er ook nog af. Die hebben we gewisseld en toen hebben we nog dertig kilometer gesleept. Het werd op een gegeven moment zo slecht dat we onszelf vastreden, hij zag het niet meer. We kwamen niet verder. Uiteindelijk heeft Mathias Behringer hem geholpen, we hebben onze nog olie afgegeven. Ik hoop dat hij het gered heeft.” Van Loon werd deze Dakar niet beloond met een medaille, maar daar maalt hij niet om. “Het finishen vind ik belangrijker dan de medaille. We zijn alle vijftien etappes gestart en gefinisht, alleen in eentje hebben we te veel waypoints gemist. Dat is klote, maar dat doet voor mij niets af aan onze prestatie. Dat voelt beter dan het podium of een medaille.”

Maik Willems en Rob van Pelt hebben de medaille voor het finishen van de Dakar Rally binnen. De coureur van het Bastion Hotels Dakar Team spreekt over de zwaarste Dakar in jaren: “Als je deze finisht, mag je best trots zijn en zeker na wat mij meegemaakt hebben. Deze telde mee.” Zondag stond er nog een afsluitende rit van 136 kilometer op het programma. Daarin geen duinen, maar wel blubber, modder en een stuk strand. Willems was blij dat hij de finish van de proef bereikte. “De laatste dagen hebben we behoorlijk afgezien”, zegt hij. “Met die val in de elfde etappe heb ik een aardige tik voor m’n kop gehad en daar heb ik wel last van. Het is niet anders, maar ik ben blij dat het niet nog drie dagen langer duurde.” Willems en Van Pelt kregen niets cadeau in deze editie, maar zijn na veertien etappes wel de beste Nederlandse equipe op de 35ste plek bij de auto’s. Willems kijkt met voldoening terug. “Alles zat erin, het was superzwaar. Voor mij is het een van de zwaarste die ik heb meegemaakt. Er zat veel meer zand in, een goedmakertje van de afgelopen jaren.” Terugkijkend op de rally is de negende etappe het hoogtepunt voor Willems. “Ik vond het mooiste moment wel dat we uit het moeras konden komen”, zegt de routinier. “Rob koos ervoor om te rijden door het diepste water, daar durfde niemand doorheen en was onaangeroerd. Dat vond ik een geweldig leermoment. Het water kwam metershoog, maar dat vond ik een sensationele truc van Rob.” Voor Willems was het zijn zevende finish in negen Dakar-deelnames, Van Pelt finishte voor de zestiende keer. “Daar doe je het voor, de medaille is de kers op de taart. Op deze mogen we best trots zijn.”

Dave Klaassen en Tessa Rooth hebben de finish bereikt van de zwaarste Dakar Rally van de afgelopen tien jaar. Klaassen moest soms tegen zijn natuur in behouden te werk gaan, maar dat bleek wel de succesformule om deze slijtageslag te finishen. Op het podium in Dammam mochten ze hun medaille in ontvangst nemen. “Hier doe je het voor”, zegt een geëmotioneerde Klaassen, die zondag 34ste werd in de afsluitende etappe van 136 kilometer. “We hebben hier heel lang naartoe geleefd, het begint als een klein zaadje dat ooit geplant is. In het laatste anderhalf jaar wordt het serieus. Er zijn heel veel momenten geweest waarop ik mezelf afvroeg of we dit wel moesten doen. Er kan veel misgaan, maar het ging fantastisch.” Klaassen bouwde zijn rally voorzichtig op, al was dat soms moeilijk. “Tegen onze natuur in reden we een heel behouden tempo om de auto heel te houden op de stenen. Op de rustdag was ik daar wel klaar mee, dat langzame rijden is niks voor mij. De dagen worden langer, je finisht in het donker. Na de rustdag hadden we een hele mooie dag en kwamen we meer in ons spelletje.” Vooral het laatste deel van de rally was bijzonder zwaar met in totaal zo’n duizend kilometer aan duinen. “Dat was relatief nieuw voor ons, maar dan loopt het wel gewoon. Er kwam geen eind aan omdat je met een gangetje van 40-50 kilometer per uur door die duinen gaat, je moet het hoofd koel houden, uit de problemen blijven en rustig door tokkelen. Dan kun je gewoon finishen.” Klaassen noemt het finishen van de Dakar Rally een teamprestatie. “Tessa heeft het fantastisch gedaan, het team heeft geweldig werk geleverd. We hebben alleen maar kleine probleempjes gehad, maar alles is uiteindelijk opgelost. Er komt een dosis geluk bij kijken, maar dat dwing je af. We zijn heel blij dat het gelukt is.”

Igor Bouwens rijdt zondagochtend toch nog de laatste rit van de Dakar. Buiten klassement, weliswaar. De opgave was een opdoffer, maar de nachten onder de blote hemel, met een vuurtje en een lokalen met een gitaar, zijn herinneringen voor het leven. De buitenwereld had twee dagen weinig of geen nieuws van Igor Bouwens, Syndiely Wade en Ulrich Boerboom nadat zij donderdag een steekas hadden gebroken in de duinen van het Empty Quarter. Dat is de tweede grootste woestijn ter wereld, na de Sahara. We kenden het verhaal van de service crew, die een bergingsoperatie op gang bracht. Pas zaterdag werden ze verenigd met Igor en co, die hun versie van het verhaal konden vertellen. Igor Bouwens: “De marathonetappe was donderdag heel goed begonnen. Ik lag in elfde positie en had de indruk dat ik nog hoger had kunnen eindigen. Maar dan zijn we de Hino-truck van de Japanner Sugawara tegengekomen, die op zijn zij lag. We hebben hem rechtgetrokken, maar kort daarna is het ook voor ons beginnen mislopen. We zijn in een vallei beland waar we niet uit geraakten. We zaten vast in het zand en in een poging om eruit te geraken hebben we rechts voor de steekas gebroken. Toen was het hek helemaal van de dam. We konden niet meer rijden en hebben de truck aan de kant gezet.” Vanaf dan was het wachten op hulp, maar in een dal in de hoge duinen van het Empty Quarter was geen communicatie met de buitenwereld nodig. Het service-team, dat zelf ook geen ontvangst had in het bivak, wist lange tijd van niets. Bouwens en co moesten de nacht doorbrengen in de woestijn. In de voormiddag bracht de organisatie redding. Bouwens: “Een helikopter is geland met een steekas, wat gereedschap en een extra mekanieker. We zijn beginnen sleutelen, maar inbussleutel 19 ontbrak. De helikopter is in de late namiddag opnieuw gekomen om die te brengen, en toen konden we de truck tegen de avond herstellen.” Intussen had ook de service-crew niet stilgezeten. Ze had kennis gemaakt met twee mannen uit het naburige Oman, die de rally kwamen volgen. Mannen met kennis van de woestijn en met een Jeep Wrangler. Zij waren bereid om extra mekaniekers tot bij de Iveco te loodsen. Zij konden helpen bij de herstelling. Maar in het duister was het niet verstandig te gaan rijden. Er zat niets anders op dan nog een nacht onder de blote hemel te slapen. Dit keer niet met drie, want ook Benny, Boery, Theo en de twee Omani bleven ter plekke. Bouwens: “Om 19 uur is het donker en dan kan je beter niet rijden in die hoge duinen. De twee Omani waren daar ook niet voor te vinden. Zo gauw het licht was, zijn we beginnen proberen uit dat diepe dal te geraken. Na een uur en twintig minuten, toen we niet meer geloofden dat het nog zou lukken, ben ik toch boven geraakt. Vanaf dan konden uit de woestijn rijden, naar de verharde weg waar de assistentie ons opwachtte.” Zaterdagavond konden Bouwens en co het bivak in Al Hofuf binnenrijden, dat door een onweer herschapen was in een modderpoel. Daar werden de verhalen verteld en filmpjes uitgewisseld. Ook met de Omani, die als VIP werden binnengeloodst. Vooral de nacht in de woestijn zal altijd bijblijven. Bouwens: “Je zit daar alleen, je hoort niets, en je ziet ontzettend veel sterren. Die nachten waren niet gepland, maar we hebben er dan maar het beste van gemaakt. Het was zwaar en moeilijk. Je weet dat je eruit ligt, en je weet niet hoe je daar nog weg geraakt. Maar dankzij die lokale mensen kregen we toch moet en moral om door te gaan. Met die mannen hebben we een kampvuur gemaakt. Zij hadden brood en schaap bij en hebben heel lekker voor ons gekookt. Eentje had zelfs een gitaar meer en heeft een concert gegeven. Dat was gezellig. Heel blij dat zij ons hebben willen helpen, want anders was het niet simpel geweest om uit de duinen te geraken.” Bouwens en co is zondagochtend nog gestart in de laatste etappe, die naar de finish in Dammam leidt. In het echte klassement zullen ze niet opgenomen worden. Dat is wellicht weggelegd voor slechts 12 van de 54 deelnemers bij de trucks. Uitvallers als Igor worden opgevist in de Dakar Experience. Daarom zijn ze toch gestart in de slotrit.

Aan de finish van de laatste proef was Janus van Kasteren erg blij. Hij won zijn allereerste Dakar Rally in de Iveco, na een eerste week met problemen. Hij kwam ook maar met één doel naar de 45e editie van de rally en dat was winnen. In 2022 finishte de Brabander als eerste achter de Kamaz-trucks, dus het was een realistische ambitie. In de eerste week leek het niet te gaan gebeuren voor Van Kasteren. Er waren te veel probleempjes met de Iveco van Team De Rooy. In de tweede week viel het de goede kant op voor de Dakar-winnaar. “Ik had een vrij grote bek al het hele jaar, maar ik finishte achter Kamaz dus ik moest nu wel winnen. Dat moet je dan nog maar waar maken, niet veel pech hebben en wel wat geluk. Die pech was er wel op het begin, maar als we reden dan waren we een van de snelsten.” Hij keek ook met bewondering naar zijn teamgenoot Mitchel van den Brink. “Mitchel is echt een opkomend talent. Met de snelheid zit het wel goed, een aantal lekke banden kostte hem teveel tijd. Hij moet nog wat meer ervaring op doen, maar komt er wel.” Van Kasteren dacht ook even terug aan zijn overleden teamgenoot Ton van Genugten. “Ik zou vorig jaar met hem samen gaan rijden, maar het had helaas nooit zo mogen zijn. Ton was een super sympathieke vent en kon ook hard rijden. Als hij er nog was geweest dan had hij hier misschien wel als winnaar gestaan.” Op de vraag of Van Kasteren volgend jaar weer aan de start staat, antwoordde hij: “Eigenlijk moet ik mijn titel gewoon komen verdedigen. Je kunt er niet zomaar tussenuit naaien.”

Het ging bepaald niet vanzelf, maar Tim en Tom Coronel kunnen de Dakar Rally 2023 afvinken. Vanwege de berg straftijd die ze kregen na de koprol in etappe 7 lukte het niet een goed klassement te rijden, maar wat de broers betreft, telt deze Dakar misschien wel dubbel. “Deze Dakar was zwaarder dan in jaren.” Ze reden elke meter en finishten elke dag. Alleen bleek het niet toegestaan op drie wielen op de openbare weg te worden gesleept. Daarvoor kregen Tim en Tom Coronel zoveel straftijd dat het klassement niet meer telde. Tom is er aan de finish van de laatste etappe, waarin ze als dertigste finishten, nog een beetje ziek van. “Ik ben wel van de competitie en de prestatie en we zaten er heel goed bij”, zegt hij. “We reden zo rond plaats 15 en de twee dagen ellende die we hebben gehad na de koprol hadden misschien wel tijd gekost, maar we zijn nooit in grote problemen geweest en de auto heeft het prima gedaan.” De achtste etappe stond bol van de vervolgschade van de koprol en op de rustdag moest als gevolg daarvan de motor worden vervangen, met nog meer straftijd tot gevolg. “Als je niet meer in de competitie meedoet, dan ga je alleen nog voor de finish”, verklaarde Tom. “Dat we die hebben bereikt, is een mooie mijlpaal. Als je goed gaat kijken en ziet hoeveel auto’s en trucks nog wel rijden, maar niet voor het klassement, begrijp je wat een heftige Dakar dit is geweest.” Na de rustdag zijn Tim en Tom in overlevingsmodus gegaan, zoals Tim het noemt. “Dan telt alleen uitrijden nog. Ik ben blij dat we dat wel hebben kunnen doen. We hebben nauwelijks problemen met de auto gehad en het zit er dus gewoon in. De laatste dagen waren ook supermooi, met heel bijzondere landschappen.” “We hebben mooie dingen gezien en zijn serieus in het diepe gegooid”, vult Tom aan. “En het was weer een heel mooi avontuur met mijn broertje.”

Debuteren in de Dakar Rally is nooit gemakkelijk, maar Anja van Loon laat zien dat een debuut heel erg goed kan gaan. Samen met de ervaren Dmytro Tsyro finisht ze als 14e in het T3-klassement. Gedurende de rally blijft Van Loon haar eigen tempo rijden en blijft ze uit de problemen. Daarnaast is ze ook de snelste van de familie en krijgen de plannen voor Dakar 2024 meer vorm. “Dit is zo vet!” zegt Anja. “Dit had ik niet durven dromen. Mijn doel was om te finishen en ik zou het mooi vinden om in de top 25 te komen. Dmytro en ik worden gewoon 14e! De Can-Am heeft heel de rally niets meegemaakt, daar ben ik South Racing heel dankbaar voor. Ook wil ik Dmytro bedanken, dankzij hem staan we hier en zijn ervaring was echt goud waard. Natuurlijk wil ik alle sponsoren bedanken voor hun steun en de fans voor alle leuke berichten. Maar mijn grootste dank gaat uit naar mijn man, Erik. Zijn steun is zo belangrijk, hij heeft me er echt doorheen gesleept en me zo goed geholpen. Dankjewel schat.” Anja is ook de snelste van de familie. “Dat is wel leuk! De rest van de familie heeft wel wat meegemaakt en wij gelukkig niet, maar dit gaan ze nog wel even horen. Erik moest na de 7e etappe helaas opgeven, maar in het klassement zit ik ongeveer een uur voor mijn broers. De familiecompetitie heb ik gewonnen dit jaar!” De plannen voor Dakar 2024 worden steeds concreter voor Anja. “Ik ga met een Iveco Powerstar rijden van Team De Rooy. Daarin gaan we met drie vrouwen rijden, Floor Maten zal mij navigeren en Suzanne Peek wordt de monteur. Het programma voor dit jaar krijgt steeds meer vorm, ik ga een aantal wedstrijden met de Can-Am rijden, samen met Floor, en ook veel testen in Marokko met Suzanne daarbij. Ik heb er heel erg veel zin in! Drie vrouwen in de truck is een unicum in de Dakar Rally.” In dat programma zal ook Erik wedstrijden gaan rijden. “Zoals het er nu uitziet, worden dat de rondes uit het W2RC en nog een aantal Baja’s. Dus we beginnen in Abu Dhabi eind februari, we gaan ook naar Mexico en Argentinië. Maar daar komt binnenkort meer over, eerst gaan we genieten van dit debuut van Anja. Wat een topprestatie van haar! Ik ben zo ontzettend trots, ze heeft maar 3 lekke banden gehad en verder niks meegemaakt. Dit was een hele zware Dakar, dus het is een goede vuurdoop geweest.”

Een debutant die de Dakar Rally won, de laatste die dat deed in een auto was Juha Kankkunen in 1988. Eryk Goczal deed dat tijdens de Dakar Rally van 2023 met een Can-Am Maverick XRS Turbo T4 van South Racing. De jonge Pool, zoon van Marek en neefje van Michal Goczal, beleefde daarmee een bijzonder succesvol debuut. Bij de T3’s was het Austin Jones die de zege binnenhaalde. Jones werd vorig jaar nog de winnaar bij de T4’s en herhaalde dat nu in een T3. De winst van Eryk Goczal kwam mede door problemen bij Rokas Baciuska. Hij leidde het klassement voorafgaand aan de 14e etappe, maar verloor tijd in het laatste gedeelte en kreeg straftijd aan de finish, daardoor leek hij naar de derde positie te zakken. Marek Goczal kreeg ook straftijd waardoor zij van positie wisselde. De jongste Goczal wint, voor Baciuska en vader Goczal. In de laatste etappe was debutant Carlos Vento Sanchez de snelste, voor Michal Goczal en diens broer Marek. Paul Spierings werd 11e, Jeffrey Otten werd 15e en Gert-Jan van der Valk werd 20e. In het eindklassement was Spierings ook de snelste op de 14e positie, Van der Valk werd 15e en Otten 18e. Bij de T3’s wist Jones te winnen. Hij kende de minste problemen van alle toprijders en wist dat om te zetten in de winst. Hij behield een voorsprong van 52 minuten op Seth Quintero en bijna anderhalf uur op Guillaume de Mevius. Daarmee staan er twee Can-Am’s van Red Bull Off-Road Junior Team op het podium en een OT3. De snelste tijd werd verreden door Cristina Gutierrez Herrero. De Spaanse was 58 seconden sneller dan Ignacio Casale, die voor de derde dag op rij tweede werd. De derde tijd was er voor David Zille. De snelste Nederlander was Hans Weijs op de 4e positie. Anja van Loon werd 21e. In het klassement werd Weijs 8e en Van Loon 14e.

Met meer dan een uur voorsprong voorafgaand aan de laatste etappe, kon Janus van Kasteren het rustig aan doen. Zijn eerste Dakar-overwinning kwam dan ook niet in gevaar. De Brabander wist zijn eerste Dakar Rally te winnen met Marcel Snijders en Darek Rodewald naast hem in de Iveco Powerstar van Team de Rooy. Het was de vijfde keer dat een Nederlander de truck-categorie won, na Jan de Rooy, Hans Stacey en twee keer Gerard de Rooy. Op de laatste etappe klokte Vaidotas Paskevicius de snelste tijd. De Litouwer was 7 seconden sneller dan Mitchel van den Brink. De derde tijd was er voor Jaroslav Valtr. Igor Bouwens werd knap 4e en de 5e tijd was voor Martin van den Brink. Van Kasteren werd 7e, Gerrit Zuurmond pakte de 11e tijd. De 12e tijd was voor Adwin Hoondert, Richard de Groot werd 13e, Ben en Jan van de Laar 14e, Ad Hofmans 15e en Pascal de Baar 16e. Van Kasteren wist de Dakar Rally te winnen. De tweede positie is voor Martin Macik, hij finishte met 1 uur en 12 minuten achterstand op Van Kasteren. Martin van den Brink werd derde op 2 uur en 40 minuten. Mitchel van den Brink behaalde de 4e positie in het klassement. Van de Laar werden 7e algemeen, De Groot 8e, Hofmans 11e en Hoondert 12e. Daarmee was Hoondert de laatste van de trucks die alles hebben gereden. De andere trucks werden geklasseerd als Dakar Experience deelnemers, zij hebben dan niet alles afgelegd of teveel vertraging gehad. Daarin stonden de Nederlanders Zuurmond en De Baar.

Nasser Al-Attiyah en Mathieu Baumel hebben de 45e Dakar Rally gewonnen in de Toyota Hilux van het Zuid-Afrikaanse Gazoo Racing. Voor Al-Attiyah was het zijn vijfde eindzege, voor Baumel de vierde keer dat hij de rally won. Al-Attiyah kende de minste problemen en kon daardoor in de tweede week zijn voorsprong consolideren. De 14e etappe zorgde voor weinig problemen bij de auto’s. Al-Attiyah en Sébastien Loeb gingen niet voluit, daardoor was er ruimte voor anderen om de laatste etappe te winnen. Die eer ging naar de BRX Hunter van Guerlain Chicherit, zijn tweede dagzege van de rally. Mattias Ekström werd tweede in de Audi en Sebastian Halpern pakte de derde tijd in de MINI. Door de dagzege van Chicherit kwam het totaal dagzeges voor het team van Prodrive op 9 van de 14 etappes deze Dakar, 3 etappes werden gewonnen door Toyota en 1 etappe door Audi. Door de zege van Al-Attiyah haalde hij Ari Vatanen in op de lijst van “All-time winnaars”. Alleen Stéphane Peterhansel heeft de Dakar Rally vaker gewonnen: 8 keer. In het klassement was de top drie een zekerheid voor de start van de laatste etappe. Al-Attiyah en Baumel wonnen de rally met een voorsprong van 1 uur en 18 minuten op Loeb. De derde positie was voor Lucas Moraes op 1 uur en 36 minuten. Moraes reed zijn allereerste Dakar en bleef uit de problemen, een knappe prestatie van de Braziliaan. Hij was daarmee de beste rookie sinds 1988, in dat jaar won Juha Kankkunen de rally bij zijn debuut. De vierde positie was voor Lategan en De Villiers werd vijfde. De Dakar Rally duurde net twee dagen te lang voor het team van Century. Gisteren crashte Brian Baragwanath, de nummer 7 uit het klassement, en vandaag gaf de motor van Mathieu Serradori, de nummer 9, de geest. Daardoor verloor het Zuid-Afrikaanse team 2 rijders in de top 10 in 2 dagen. Tim en Tom Coronel waren de snelste Nederlanders vandaag met de 28e tijd. Dave Klaassen werd 34e, Maik Willems 38e en Ronald van Loon 42. In het algemeen klassement was Willems de snelste op de 35e positie, Klaassen werd 36e. Coronel kwam door problemen niet verder dan de 42e positie. Van Loon viel in de Dakar Experience na problemen vroeg in de rally.