Dakar Rally

Martien Jimmink heeft het gecheckt: hij is de oudste deelnemer deze Dakar Rally. Met de Fransman die een paar maanden jonger is dan hij, maakte hij er geintjes over. “Dat wij als ouwe mensen de wereld het goede voorbeeld kunnen geven en die jonkies kunnen laten zien wat er allemaal nog mogelijk is op deze leeftijd.” De nu 59-jarige loonwerker uit Kolhorn schreef vorig jaar al het record op zijn naam als oudste Nederlandse motorrijder ooit de finish te halen. Doel bereikt, afvinken en klaar, denk je dan. Maar niet Martien Jimmink. “Stiekem dacht ik aan de finish vorig jaar in Peru al aan een tweede keer. Nadat ik thuis was heb ik zes dagen nachtmerries gehad en ik heb er 2,5 maand voor nodig gehad om ‘uit’ de Dakar te komen. Moet je het dan nog eens willen, al die ellende? Ik denk dat het dat wel waard is.” Vooral het feit dat de rally deze keer in Saoedi-Arabië is – of Saoedi Salade zoals Jimminks kleindochter zegt – trok hem definitief over de streep. Jimmink liep ooit stage in Irak en spreekt een beetje Arabisch. “Daar heb ik nu profijt van. Met de taxichauffeur al! Het was prachtig.” Toch voelt Jimmink bij aankomst in Jeddah wel dat hij een jaartje ouder is geworden. Een lange vliegreis en daardoor een nacht overslaan, twee uur tijdverschil, warmte en kou afgewisseld: hij voelde zich niet echt lekker. “Het leek wel of ik fles whiskey achterover had geslagen, terwijl ik dat nog nooit heb gedaan. Ik was hartstikke brak. Maar met een paar dutjes en een aspirientje gaat het nu wel weer goed. Ik ben fit en als loonwerker ben ik wel gewend om korte nachtjes te maken en om vier uur op te staan. Ik moet gewoon even in het ritme komen.” Daar is de komende dagen genoeg gelegenheid voor. Zaterdag is de showstart in Jeddah, zondagochtend begint de Dakar dan met de eerste etappe, langs de kust naar het noorden. “Die eerste dag zal niet zo moeilijk zijn, verwacht ik. Ze zullen willen dat iedereen rustig in Dakar-modus komt. De tweede dag is een marathonetappe, waarbij we maximaal tien minuten aan de motor mogen werken. Daar zie ik niet tegenop. Ik denk dat Henk Hellegers, de teammanager van HT Rally Raid, zegt: ‘Zet ‘m daar maar op de standaard, Jimmink, niks aan doen’. Ik denk dat ik niet eens de ketting hoef aan te spannen. Ik ga echt geen gekke dingen doen, geen fratsen uithalen. Ik wil maar één ding en dat is die medaille ophalen aan de finish.”

De vier racetrucks van Petronas Team De Rooy Iveco en de assistentietrucks- en auto’s gingen soepeltjes door de keuring voor de Dakar Rally 2020. Janus van Kasteren, Vick Versteijnen, Michiel Becx en Albert Llovera waren in een mum van tijd weer vertrokken van het keuringsterrein in Jeddah, waar zaterdag de showstart is en zondag de rally echt begint. Gerard de Rooy bekeek het deze keer vanaf de zijkant. De tweevoudig winnaar van de Dakar en zijn navigator Moi Torrallardona zijn mee om de crews te coachen, maar zullen zelf niet rijden. “Ik heb er geen moeite mee om vanaf de zijkant een andere blik op de rally te werpen”, zei De Rooy. “Het is alleen jammer dat ik de eerste keer in Saoedi-Arabië mis. Ik had hier wel graag gereden, in een nieuw land. Maar juist vanaf deze positie kan ik helpen. In de voorbereiding hebben we al veel gecoacht en gepraat. Dat zal gaandeweg de rally alleen maar meer en belangrijker worden.” De Rooy’s vaste monteur Darek Rodewald rijdt met Janus van Kasteren mee en heeft een belangrijke rol te vervullen aan boord van de Iveco Powerstar. “Darek kent de truck als geen ander en heeft een pak aan ervaring”, merkte Van Kasteren, die met startnummer 505 de rol van kopman van Team De Rooy heeft. “Ik hoef niet te vragen naar de bandenspanning of om een knopje om te zetten. Dat heeft hij al geregeld voordat ik eraan denk. Hij heeft twaalf Dakars op zijn naam en heeft twee keer gewonnen. Ik ben nog nooit aan de finish geraakt… Dat moet nu maar eens gebeuren, maar met alleen finishen ben ik niet tevreden. Ik ben niet voor niets kopman.” Evenals zijn teamgenoten greep Van Kasteren de kans aan om een uurtje een shakedown te doen met de Iveco. “Het is maar even, maar het scheelt heel veel om weer het gevoel met de auto te krijgen”, vond Van Kasteren. “Met Marcel Snijders heb ik een goede navigator, maar we hebben nog niet samen gereden. Dat zal nog wel wennen worden de eerste dagen. Ik ben blij dat het gaat beginnen. Eerst al dat we thuis weg konden, nu dat we de keuring achter de rug hebben. Laat het maar snel zondag worden.” Vick Versteijnen dacht er hetzelfde over. Ook hij was blij met de korte shakedown. “Dat helpt wel om in het ritme te komen, zo’n uurtje rijden. Bij de test in Marokko hebben we veel kleine dingen uitgeprobeerd en veranderd. Het is goed om die nieuwe dingen nu even in de praktijk te hebben geprobeerd. Ik heb een nieuw stuur, een nieuwe stoel, een nieuw pak. Dat wil je toch even gevoeld hebben.” Met startnummer 522 begint Versteijnen relatief ver achteraan. Dat hoopt hij in de eerste dagen van de rally te veranderen. “Het is te hopen dat er niet al te veel stof is, zodat we een beetje kunnen inlopen. In de shakedown kreeg ik wel de indruk dat we dat moeten kunnen: we liepen in op een Kamaz en op Janus. Maar ik weet natuurlijk niet of die het achterste van de tong hebben laten zien. We gaan het vanaf zondag zien.” Aan Michiel Becx de taak om de kopmannen Versteijnen en Van Kasteren te ondersteunen en uit de wind te houden. Met de Iveco Trakker heeft hij zo’n 1000 kilo extra bij zich aan reserve-onderdelen voor de drie Powerstars. “Er zo kort mogelijk bij in de buurt blijven en elke avond binnenkomen zijn de belangrijkste opdrachten”, weet Becx. “De eerste dagen zal het wennen worden, want ik heb weinig ervaring met de truck. Gelukkig heeft Team De Rooy het allemaal zo goed voor elkaar dat ik me er nauwelijks druk over hoef te maken. Vorig jaar, toen we met de auto gingen, was alles maanden in rep en roer. Nu hoefde ik me alleen bezig te houden met hoe de helmen eruit zien, dus als de vraag is of we voor klaar voor zijn, is het antwoord volmondig ja.”

Vorig jaar ging Gerben Lieverdink voor het eerst van start in de Dakar. Tot de rustdag ging het goed, tot hij op Dag 6 nog zo laat in de duinen zat, dat de wedstrijdleiding een einde aan zijn rally maakte. We spreken Lieverdink direct na de keuring, met nog twee dagen te gaan voor zijn tweede deelname aan de rally. “Ik heb vorig jaar een goeie eerste poging gewaagd en tot en met de rustdag ging het eigenlijk vanzelf, maar op Dag 6 ging het toch mis. Daarna ben ik eens na gaan denken, waarop ik toch het gevoel bleef houden dat ik het ècht wel kan. Ik weet natuurlijk niet of het nu gaat lukken, maar ik wil het absoluut nog eens proberen. De voorbereidingen gingen helemaal super tot en met 14 november, toen raakte mijn schouder uit de kom. Ik heb daar nog behoorlijk last van, ondanks de brace waarmee ik rij. Mentaal is dat geen probleem, maar ik kan er heel goed mee leven, maar fysiek heb ik er best last van, vooral bij het optrekken van de motorfiets of bij een gat. Ik zal daardoor ook iets meer op de motor zitten in plaats van staan dan normaal, daar moet ik rekening mee houden. Ik heb nog voor de beslissing gestaan of ik wel of niet zou gaan. Ik heb besloten gewoon te gaan, ik sta hier nu dan ook nog met een glimlach op mijn kop, ik vind het helemaal fantastisch hier, echt geweldig en leuk, dus ik zie wel!” Voor de Achterhoeker is de woestijn niet nieuw, maar nu de rally voor het eerst in Saoedi-Arabië plaatsvindt, was het ook voor hem even afwachten hoe hij er ontvangen zou worden. Dat blijkt vooral positief te zijn. “Qua eerste indruk valt het me hier enorm mee. Vooraf had ik natuurlijk die gedachte van een streng islamitisch land, maar de mensen zijn hier superaardig en helpen je overal mee, tot de taxichauffeurs aan toen.  Ik ben een tijd in Dubai geweest,  dus ik kan hier wel zien dat ze echt vooruit gaan nu Er wordt hier heel veel gebouwd en het land verandert dan ook snel. Dat zie je aan de auto’s, aan de gebouwen, aan alles wat er hier gebeurt. Economische groei is hier zeker aan de gang, er gebeurt hier heel veel. Het is eindeloos groot hier, drie of vier keer groter dan Frankrijk, dat zijn enorme getallen. Als je dan ziet dat we zondag al 800 à 900 kilometer doen en dan ben je nog niet eens helemaal in het noorden, da’s echt fantastisch.”

Het kostte bloed, zweet, tranen en heel veel geld, maar de MAN van het Rainbow Truckteam staat er weer bij als nieuw en klaar voor het volgende avontuur. Want een avontuur is de Dakar Rally in Saoedi-Arabië, daar zijn rijder Gerrit Zuurmond en navigator Jasper Riezebos het roerend over eens. “We hebben geen idee wat ons te wachten staat.” Op de laatste dag van de Morocco Desert Challenge in april beleefde de Rainbow-truck een enorme crash. Zowel de vrachtwagen als de bemanning lag in de kreukels. Het herstel kostte veel tijd, maar inmiddels ligt die malheur achter hen en is de blik vooruit gericht. “De focus ligt helemaal op de Dakar”, zegt Gerrit Zuurmond bij de keuringen. “Saoedi-Arabië is een enorme uitdaging. Mijn eerste indruk is positief, zowel van het land als de mensen als het deelnemersveld.” De eerste dagen zal het weer even wennen worden, verwacht Zuurmond. Het team had de laatste jaren moeilijke Dakars, daarom willen ze nu proberen de eerste week ietsje naar voren te schuiven, maar de routes met veel stenen en naar verwachting ingewikkelde navigatie zal het er niet gemakkelijker op maken. Voor de stenen is navigator Jasper Riezebos niet zo bang, maar het nieuwe systeem van vooraf ingekleurde roadbooks die pas op het laatste moment worden verstrekt wordt voor hem een extra uitdaging. “Je kunt je niet voorbereiden en dat maakt het wel spannend, ja. Er zitten een hoop nieuwe tekens in en er is geen legenda bijgevoegd, dus het is niet altijd duidelijk wat ze zullen bedoelen. Dat is voor iedereen nieuw natuurlijk. Niemand weet wat ons te wachten staat. Duinen? Zand met veel stenen eronder verborgen? Geen idee. Dat is ook wel weer een mooi avontuur.” Riezebos verwacht dat de trucks veel in het donker zullen rijden, wat het nog eens extra spannend maakt en niet alleen omdat navigatiepunten dan nauwelijks te zien zullen zijn. “De dagen zijn kort hier, maar voor ons wel knetterslang. Ik verwacht dat we ongeveer de helft in het donker zullen rijden. En als het hier donker wordt, gaat het heel snel: klikklak, licht uit. In de tweede week zal het sowieso veel op kompas rijden worden, want er is daar helemaal niks. Alleen zand en leegte. In Zuid-Amerika waren overal mensen, maar volgens mij mag je hier al blij zijn als je een keer ergens een strontvlieg ziet. Wij nemen daarom slaapzakken, diesel, olie en eten en drinken mee. Het wordt een overlevingstocht.”

Olaf Harmsen is de enige Nederlandse debutant in de Dakar Rally van 2020. Niet zo gek dus dat de 44-jarige vastgoedadviseur uit Den Bosch een beetje nerveus was bij de keuringen voorafgaand aan de start van de grootste rally ter wereld. Hij was blij dat het erop zat, want ondanks de uitstekende begeleiding door de ervaren mensen van het BAS Dakar KTM-team, was dit volgens Harmsen ‘de minste dag van de Dakar’. Zaterdag is in Jeddah de showstart, zondagochtend in alle vroegte gaan de motorrijders als eersten op pad voor de eerste etappe. Wat Olaf Harmsen betreft kan het niet snel genoeg zover zijn. “Die keuringen zijn een noodzakelijk kwaad. Ik denk dat het de minste dag van de hele Dakar is. Behoorlijk stresserig allemaal, maar er liep constant iemand van het BAS Dakar-team met me mee en moest er iets worden opgelost, dan werd het meteen opgepakt. Dat geeft een fijn gevoel. Het is goed geregeld en dat geeft rust.” Rust die Harmsen ook haalde uit zijn voorbereiding, die twee jaar geleden begon. Toen besloot hij ervoor te gaan. Hij reed de Serres Rally om ervaring op te doen, de Merzouga Rally om zich te kwalificeren. “Ik heb het afgelopen jaar volle bak gesport en heb alle tips aangenomen om me beter voor te bereiden. Ik heb alles gedaan wat nodig is. Als het niet genoeg blijkt te zijn, dan is het jammer en heel vervelend, maar ik heb niks laten liggen.” Risico’s vermijden is de eerst opdracht voor Harmsen en daarom besloot hij om donderdag toch niet te gaan rijden op het aangewezen terrein voor een shakedown. “Dat terrein was al helemaal kapot gereden door de trucks die er ook konden testen. Het was een goede keuze om niet daar te gaan rijden, denk ik. Als Paul Spierings er al drie keer op zijn gezicht gaat, heb ik daar niks te zoeken.” Het gevoel met de motor moet dus maar vanzelf komen, in de eerste kilometer verbinding naar de eerste special bijvoorbeeld. Harmsen vermoedt dat de eerste etappes erg zullen lijken op wat hij gewend is van Marokko. “Veel stenen en veel navigatie. Het grootste verschil zal de kou zijn ’s ochtends vroeg. Vooral daar ben ik heel benieuwd naar.”

In 2019 wist Edwin Straver op de laatste dag van de Dakar Rally het kistklassement van de Motul Originals op zijn naam te schrijven en dus staat de 48-jarige Brabander nu als titelverdediger aan de start van de Dakar 2020. Dat maakt het volgens Straver, bij de administratieve keuring in Jeddah, “toch weer spannend”. Straver kwam donderdagochtend aan in Saoedi-Arabië en was na een ultrakort nachtje van anderhalf uur slaap als een van de eersten aan de beurt voor het papierwerk voorafgaand aan de start van de rally, aanstaande zondag. “Ik wil het zo snel mogelijk afhandelen, dan is het maar klaar. En dan kan ik ook mijn tentje gaan opzetten en gaan slapen, want dat is er vannacht bij ingeschoten. Ik slaap hier gewoon op het servicepark.” Bij de Motul Originals kwam Straver al een paar bekenden tegen van vorig jaar, maar zag hij ook veel nieuwe gezichten. Dit jaar staan er zo’n veertig kistrijders aan de start. Het is de bedoeling dat het uitgroeit naar vijftig tot zestig. “Er zijn nu al twee trucks voor het vervoer van onze spullen”, vertelt Straver. De uitbreiding draagt er ook aan bij dat het lang niet vanzelfsprekend is dat Straver weer kans maakt op de titel. “We beginnen gewoon weer opnieuw, alsof het de eerste keer is. Ik heb ook nog helemaal niet naar de route gekeken. Ik weet dat we zondag in de eerste etappe langs de kust naar het noorden rijden, maar verder weet ik nog niets. Dat ga ik morgen allemaal eens op het gemak bekijken.” Van Jeddah heeft hij ook nog niet veel gezien. “Vanochtend van het hotel naar het servicepark heb ik gezien dat het hartstikke dor en droog is. En het is lekker warm. Verder laat ik het allemaal op me afkomen als we onderweg zijn.”  

Het team Fried van de Laar Racing was al op de eerste dag van de keuringen voor de Dakar Rally 2020 aan de beurt. Met alle stempels op zak en de DAF in het parc fermé kunnen Jan en Ben van de Laar en Simon Stubbs zich in alle rust verder voorbereiden op de rally, die zondag van start gaat. “De auto is klaar en wij ook”, vertelde Ben van de Laar. De navigator was de enige die er vorig jaar bij was in de laatste editie van de Dakar in Zuid-Amerika, als bijrijder in de truck van William de Groot. Dat was geen succes. “Op de eerste dag zijn we gecrasht en bij de herstart na de rustdag lagen we weer op de kop. Daar hebben we veel van geleerd. Ik hoop het dit jaar niet mee te maken”, zei Van de Laar. Als de rally weer in Zuid-Amerika was geweest, had het team Van de Laar waarschijnlijk niet aan de start gestaan, maar Saoedi-Arabië is een nieuw avontuur en dat was wel zo aanlokkelijk dat de gebroeders Van de Laar en monteur Simon Stubbs het niet konden laten gaan. “We hebben genoten van Zuid-Amerika, maar er was ook heel veel niet leuk aan”, zegt Ben. “Saoedi-Arabië is voor iedereen een nieuw avontuur en een uitdaging. Dat ontdekken is wel waar we naar op zoek zijn. De eerste indruk is zeker niet slecht. Ik denk dat het plaatje hier wel klopt. Qua duinen kan het voor ons niet genoeg zijn. Hoe meer zand, hoe liever.” Ook het feit dat de roadbooks pas laat – soms maar een kwartier voor de start – worden uitgereikt maakt het aantrekkelijk. “Dat is in het voordeel van de kleinere teams en in het nadeel van de professionele, grote teams. Het is een goede poging om het enigszins gelijk te trekken. Het maakt het voor iedereen een graadje moeilijker, maar ik denk dat wij er wel voordeel van kunnen hebben.” De finish halen, op 17 januari in Qiddiya, is uiteraard het eerste doel, maar het team wil meer. Hoeveel meer wilde Ben van de Laar nog niet kwijt. “De doelstelling is duidelijk voor iedereen in de cabine en daar wil ‘m voorlopig ook laten. Maar dat we het een en ander in petto hebben, moge duidelijk zijn.”    

Vijfvoudig Dakar-winnaar Cyril Despres staat alsnog aan de start voor zijn twintigste Dakar Rally op 5 januari met ontdekkingsreiziger en goede vriend Mike Horn aan zijn zijde. De Fransman gaat in Saoedi-Arabië een geheel nieuwe sportieve uitdaging aan met de nieuwe SSV van Overdrive, de OT3. Despres won de Dakar op de motor in 2005, 2007, 2010, 2012 en 2013 en won met de auto twee keer de Silk Way Rally (2016 en 2017). In 2020 racet hij met de OT3 van Overdrive in Saoedi-Arabië, een prototype side-by-side (SxS) die speciaal is gebouwd voor off-road races. De buggy heeft 177 pk en 290 Nm koppel geleverd door de FIA-versie 1000cc achtergemonteerde turbomotor. Naast het feit dat het een nieuwe categorie en een nieuw voertuig is, heeft Despres ook een nieuwe navigator in de persoon van zijn goede vriend, ontdekkingsreiziger Mike Horn. Despres zegt: “We gaan plezier beleven aan deze Dakar, de OT3 is zo’n leuk voertuig om te rijden. Ik kijk er naar uit het maximale uit het speciaal gebouwde prototype te halen en bij te dragen aan de toekomstige ontwikkeling ervan. We werken er allemaal hard aan om zo goed mogelijk voorbereid te zijn op de uitdagingen die we in Dakar zullen tegenkomen. Het is nog te vroeg om precies te weten waar we zijn in relatie tot de concurrentie. We pakken het stap voor stap aan en concentreren ons elke dag op verbetering.” Voor Despres en Horn begint en stopt dit nieuwe avontuur niet met de Dakar 2020. Despres is coach en mentor van het onlangs gelanceerde Red Bull Off-Road Junior-programma met coureurs Blade Hildebrand en Mitch Guthrie jr. Van Horn krijgen zij tips over onder meer mentale weerbaarheid. Despres voegde eraan toe: “Het proces van het coachen en helpen is al begonnen, maar er is nog veel belangrijke informatie om te delen. Ik wacht tot we aan de Dakar zijn begonnen om die jongens bepaalde dingen te vertellen, omdat we ze nu niet willen overvoeren.”

De Dakar Rally begint op 5 januari in Saudi-Arabië aan een nieuw hoofdstuk. Opnieuw start Bernhard ten Brinke als fabriekscoureur van Toyota Gazoo Racing. Samen met zijn Belgische navigator Tom Colsoul is de Nederlandse rallyrijder klaar om voorin mee te strijden in het autoklassement. “Wij zijn enorm gemotiveerd. Iedereen begint op nul, dus er liggen volop kansen.” Vaarwel Zuid-Amerika, welkom Saudi-Arabië. Na 11 edities is de Dakar Rally verhuisd naar het Midden-Oosten. Bernhard ten Brinke gaat de nieuwe uitdaging aan in de vertrouwde Toyota omgeving. Voor het derde achtereenvolgende jaar is hij één van de 4 rijders van Toyota Gazoo Racing. Nasser Al-Attiyah en Giniel de Villiers zijn de bekende teamgenoten. Ex-F1-wereldkampioen Fernando Alonso is nieuw en maakt zijn Dakar-debuut. ‘Toyota Hilux winnende auto’ “Als fabrieksrijders van Toyota Gazoo Racing beschikken we over het pakket om te presteren. Het team is perfect georganiseerd, de Toyota Hilux was vorig jaar de winnende auto én presteert geweldig in het zand”, benadrukt Bernhard ten Brinke. “Tom en ik hebben ons optimaal kunnen voorbereiden. We hebben dit jaar bijvoorbeeld al rallies gereden in Qatar en Abu Dhabi, wat vergelijkbaar is met Saudi-Arabië.” De verhuizing naar Saudi-Arabië zorgt voor een andere wedstrijd. “Logischerwijs zal het parcours nu meer woestijn en duinen bevatten. Precies waar de Dakar Rally ooit om begonnen is. Ik vind het prachtig”, aldus Bernhard ten Brinke. “In Zuid-Amerika was het rijden op hoogte een factor. In Saudi-Arabië is dit minder actueel, dus ik verwacht dat de gemiddelde snelheden flink hoger zullen liggen.” De 2020-editie telt 12 etappes met een rustdag na de zesde special stage. Bernhard ten Brinke en Tom Colsoul wacht een avontuur over 7500 km, waarvan zo’n 5000 kilometer op snelheid. Vijf special stages zullen langer zijn dan 450 km. De première in het Midden-Oosten gaat vergezeld met serieuze veranderingen voor de navigatoren. Roadboek pas bij start “Bij zes special stages krijgen we het roadbook pas een kwartier voor de start uitgereikt, waarbij de organisatie de opvallende en gevaarlijke punten op de route zelf heeft ingekleurd”, legt navigator Tom Colsoul uit. “Het blijft afwachten hoe dit tijdens de rally werkt, maar als voorbereiding hebben Bernhard en ik hier al mee geoefend in een andere wedstrijd.” De Dakar Rally opent op 5 januari 2020 in Jeddah met een special stage van 319 km. Twaalf etappes later finisht de zwaarste rally ter wereld in Qiddiya. Bernhard ten Brinke en Tom Colsoul rijden met startnummer 307. Hun Toyota Hilux V8 is uitgevoerd in de racekleuren van Toyota: rood, zwart en wit met daarop prominent het logo van de Nederlandse hoofdsponsor, smeermiddelenproducent Eurol. Met Jumbo is nog een Nederlands bedrijf ingestapt als teamsponsor.

Na Afrika en Zuid-Amerika begint voor de Dakar rally een nieuw hoofdstuk in Saoedi-Arabië. De deelnemers krijgen in totaal 7.856 kilometer voor hun kiezen, waarvan 5.097 als special. De verhuizing naar Saoedi-Arabië was noodzakelijk om meerdere redenen. Allereerst vanwege de teruglopende bereidheid van landen als Argentinië, Chili en Peru om te investeren in het evenement en als tweede omdat de deelnemers ook echt weer toe waren aan een nieuwe uitdaging. Met de verhuizing naar Saoedi-Arabië (vier keer zo groot als Frankrijk) is een stuk financiële zekerheid gegarandeerd en zijn er volop mogelijkheden om een uitdagende en interessante route uit te zetten. Ook op organisatorisch vlak is er een nieuwe koers ingezet. Algemeen directeur Etienne Lavigne werd afgelopen maart vervangen door de veel benaderbare David Castera. Castera, in de jaren negentig fabrieksrijder bij o.a. Yamaha en MUZ en de laatste jaren actief als navigator bij het team van Peugeot, was eerder al sportief directeur bij A.S.O.. Sinds twee jaar is de Fransman ook eindverantwoordelijke bij de Rally du Maroc. Innovaties Met de komst van Castera is er een aantal innovaties doorgevoerd, die eerder al werden uitgeprobeerd in de Rallye du Maroc. Zo krijgen de deelnemers een van tevoren al ingekleurd roadbook. Nieuw is ook dat minimaal vier keer het roadbook pas in de ochtend voor de start wordt uitgedeeld aan de deelnemers. Dit zorgt ervoor dat de zogenaamde ‘mapman’ waar ieder fabrieksteam over beschikt het roadbook met behulp van google maps en google earth niet kan analyseren en buitenspel komt te staan. Afgelopen Rally du Maroc werd dit voor het eerst gedaan en zorgde voor redelijk wat gestress en gemopper bij de fabrieksmannen kort voor de start. De route De route bestaat uit twaalf etappes plus een rustdag, met voor de motoren een marathonetappe op dag twee/drie (met slechts tien minuten tijd om te sleutelen na aankomst in het bivak!) en op dag tien/elf. De beelden die de organisatie al verstrekt heeft zijn zeer veelbelovend met spectaculaire en zeer afwisselende landschappen en grote duinenpartijen. Voor de motorrijders zal het wennen zijn qua temperatuur in de ochtenduren, die rond het vriespunt kan liggen. De favorieten Bij de start van de Rallye du Maroc begin oktober stonden voor het eerst in vijf jaar weer eens alle fabrieksrijders tegelijk aan de start. Want altijd was er wel iemand geblesseerd. Joan Barreda, Pablo Quintanilla, Sam Sunderland, Matthias Walkner, Toby Price, Adrien van Beveren, ze zijn allemaal wel een tijd uit de running geweest. Niet zo verwonderlijk als je ziet hoe hard er gereden wordt en hoe technisch de routes geworden zijn de laatste jaren. Met de zege van Toby Price afgelopen januari, wist KTM voor de 18e keer op rij de Dakar te winnen. Price reed de Dakar uit met een gebroken pols, hij en teamgenoot Matthias Walkner reden pas hun eerste rally weer in Chili afgelopen september. Sam Sunderland greep dit jaar de titel in het wereldkampioenschap cross-country, met zeges in de Abu Dhabi Desert Challenge en de Silk Way Rally en een tweede plaats in de Atacama Rally. KTM blijft dan ook hèt te kloppen team. Met achttien zeges op rij zou je denken dat statistisch gezien de kans dat KTM een keer mis grijpt groter wordt. Maar het blijft bijzonder knap hoe Price, Sunderland en Walkner er op het juiste moment altijd weer staan. Leuke is wel dat Saoedi-Arabie voor alle rijders nieuw is en niemand echt kan profiteren van lokale kennis. Hulp van buitenaf zal in het dunbevolkte Saoedi-Arabië niet makkelijk te vinden zijn, in tegenstelling tot Zuid-Amerika waar altijd veel toeschouwers langs de route stonden. Honda (met Ruben Faria als teammanager) komt met vijf rijders naar de start in Jeddah: Kevin Benavides, Ricky Brabec, Joan Barreda, José Ignacio Cornejo en Dakardebutant Aaron Maré. Bij Husqvarna schreef Amerikaan Andrew Short met de zege in de Rallye du Maroc de eerste grote rally op zijn naam. Teamgenoot Pablo Quintanilla is misschien wel de grootste bedreiging voor KTM. Op de laatste dag in de Dakar van 2019 was het verschil tussen Quintanilla en Price slechts één minuut, totdat Quintanilla moest opgeven na een zware crash. Een andere concurrent is Yamaha rijder Adrien van Beveren uit Frankrijk. Van Beveren stond nog vijfde algemeen twee dagen voor de finish van Dakar 2019 en was op weg naar een podiumfinish tot zijn Yamaha de geest gaf in de voorlaatste special. Verder zijn er nog de fabrieksteams van Hero, waar Paulo Goncalves overkwam van Honda, en Sherco met enduro crack Johnny Aubert die zijn eerste Dakar rijdt. De Nederlanders Zeven Nederlanders staan er op de startlijst van de motoren. Mirjam Pol heeft veruit de meeste ervaring, het wordt haar achtste deelname. Afgelopen Dakar wist Edwin Straver het kistklassement te winnen, Paul Spierings was de beste Nederlander met een 26e plaats. Het zal niet meevallen voor Spierings die prestatie te verbeteren, gezien het altijd sterke veld met alle fabrieksrijders maar ook nog een flink aantal subtoppers die allemaal gaan voor een plek in de top tien. Helaas is Wesley Pittens er niet bij door een blessure. Paul Spierings (#37) “In de afgelopen Dakar was het de eerste dagen vooral aftasten, ik finishte meestal buiten de top vijftig. Maar aan het eind van de rally reed ik uitslagen in de top twintig. Voor de komende Dakar heb ik niet echt een doel gesteld, ik ga proberen iedere dag in de buurt van de top twintig te finishen zonder risico’s te nemen. Als dat lukt, rijd ik vanzelf een goede Dakar. Ik heb minder gereden dit jaar, mede omdat ik vader ben geworden van een dochter. Samen met Henk Hellegers van HT Rally-Raid hebben we hard gewerkt aan de motor en flinke stappen gemaakt qua vermogen en handelbaarheid. In de Morocco Desert Challenge ben ik derde geworden, en afgelopen oktober vierde in de 1000 Dunas Rally. Daar kon ik goed merken dat de verbeteringen goed werken waardoor ik met meer vertrouwen op de motor zit.” De kistrijders De laatste jaren krijgen de kistrijders, die het helemaal zelf moeten doen zonder verdere assistentie, eindelijk de waardering van de organisatie die ze verdienen. Er wordt meer aandacht aan besteed en de rijders worden met meer respect behandeld. Een status die ze verdienen. Voor de 2020 editie staan er maar liefst veertig motoren en één quad op de startlijst. De ‘Dakar Originals by Motul’ worden ze door de organisatie genoemd, makkelijk te herkennen aan de rode nummerstickers. Guillaume Martens en Edwin Straver zijn de twee Nederlanders die dit jaar in deze klasse uitkomen. Guillaume Martens (KTM #93): “De enige manier om Dakar te doen” Martens viel in 2015 en 2018 nog uit, maar in 2019 finishte hij als 68e. Martens is een echte avonturier en maakte al vele verre reizen op de motor. Reden om aan de Silk Way Rally mee te doen afgelopen zomer, die hij ook als kistrijder uitreed. ‘’Voor mij is dit de enige manier om de Dakar te doen: op jezelf, zonder steun. Dat is het echte avontuur, en wat me aantrekt’’ aldus Martens. Edwin Straver (KTM #40) “Het doel blijft hetzelfde” Edwin Straver doet voor de derde keer mee als kistrijder. Nadat hij zijn eerste Dakar in 2018 uitreed als 49e, wist hij in zijn tweede Dakar het kistklassement al op zijn naam te schrijven met een 30e plaats algemeen. “Het lijkt alweer zo lang geleden, nu ik vol in de voorbereiding zit op de komende Dakar. Dat is ieder jaar weer spannend. We zijn met een grote club dit jaar en er zit een aantal goede rijders tussen.” Voor Straver, die met een nieuwe KTM 450 Rally aan de start staat, verandert het niets aan zijn benadering. Uitrijden blijft het doel. ‘’Voor ons als kistrijders is het goed dat we de roadbooks kort voor de start krijgen. Vorig jaar nam ik dat soms wel drie keer van tevoren door. Ik rij sneller dan ik kan navigeren, maar bij de kistrijders is het belangrijker constant te zijn. Het enige wat ik wil, is over het finishpodium rijden. Het liefst met mijn vriendin. Vorig jaar mocht dat niet maar ze hebben ons beloofd dat het nu wel kan. We doen dit samen, het hele jaar door, dan is het leuk als je het ook samen kunt afsluiten.’’ Mirjam Pol (Husqvarna #54): “Volgens mij wordt dit weer een hele echte” Ter voorbereiding reed Mirjam Pol twee rally’s dit jaar, die ze beiden wist te winnen: de Breslau Rally in Polen en de Balkan Offroad Rally in Bulgarije. “Ik ga zonder echte verwachtingen naar de Dakar. Ik denk wel dat het een hele echte gaat worden. Het klassement wordt bepaald afhankelijk van de tegenslagen die je onderweg krijgt. Kan ik uit de problemen blijven, dan richt ik me op een plek bij de beste Nederlanders. Zo kort mogelijk achter de eerste dertig die vooral uit fabrieksrijders bestaat. Ik verwacht dat als er ook maar iets tegenzit, we in het donker gaan binnenkomen. Dus heb ik er maar een extra lamp opgezet. Er zitten een paar hele lange dagen in deze Dakar, maar vaak pakken die voor mij wel goed uit. “ Debutant Olaf Harmsen (KTM #115) Als kleine jongen speelde hij al ‘Dakar’ op zijn crossfietsje. Op z’n 45e is het dan eindelijk zover en gaat zijn Dakardroom in vervulling voor Olaf Harmsen, de enige debutant bij de Nederlandse motorrijders. Op z’n 25e begon Harmsen samen met zijn broer met wegracen in de Supersport 600 categorie. Na een jaar of vijf volgde de overstap naar de Supermotards. Daar kwam hij voor het eerst in aanraking met zand. De volgende stap was motorcross en dat gaf hem het vertrouwen om voor de uitdaging van de Dakar te gaan. ‘’Toen ik jong was, leek mee doen aan de Dakar meer op een droom dan werkelijkheid. Maar nadat ik begonnen was met motorcross, voelde ik dat ik klaar was voor mijn eerste rally. Samen met Bart van der Velden (van het BasDakar Team) hebben we een plan gemaakt. Mijn idee was om Dakar te rijden in 2021, maar Bart overtuigde me om er eerder voor te gaan. Na de Serres Rally in 2018 en de Merzouga Rally afgelopen april was ik gekwalificeerd voor de Dakar. Sinds Merzouga staat m’n leven vooral in het teken van de voorbereiding op de Dakar. Bijna iedere dag werk ik aan m’n fitheid in de sportschool en met motorcrossen en mountainbiken. Wesley van Veghel is mijn personal trainer, hij heeft Maikel Smits (26e in de Dakar van 2018) klaargestoomd en dankzij hem is mijn rijtechniek stukken beter. Met een goede finish in de Rallye du Maroc van afgelopen oktober voel ik vertrouwen en ben ik klaar voor de Dakar.’’ Martien Jimmink (Husqvarna #124): Kort na de Dakar wist hij voor zichzelf al wel dat hij nog een keer wilde gaan, maar Martien Jimmink hield het nog even stil. “Het was zo’n mooie ervaring. Ik heb Henk Hellegers gevraagd wat hij er van dacht en hij bevestigde dat die oude Jimmink de finish nog wel een keer kan halen. Ik sta er altijd positief in, dat is aangeboren. Fit zijn is daarbij wel heel belangrijk, dat gaf Kees Koolen me ook nog mee. Ik heb heel veel op de mountainbike gezeten, en ga nog naar de Wim Motors Acadamy in Portugal om te trainen op het roadbook rijden. Ik weet wat me in de Dakar te wachten staat, en dat is wel een lekker gevoel.” Gerben Lieverdink ( KTM #146) ‘’Nu of nooit’’ Dakar 2019 debutant Gerben Lieverdink viel de dag na de rustdag uit in één van de zwaarste duinenetappes van de rally. Nadat hij een uur te laat aankwam bij een controlepunt mocht hij niet meer verder rijden. Lieverdink is nog niet klaar met de Dakar en is er in 2020 weer bij om te proberen de klus nu wel af te maken. “Ik wil nog één poging wagen om te kijken of ik dit kan of dat de conclusie moet zijn dat het te zwaar voor me is. Ik viel uit in een etappe met de moeilijkste duinen van de hele rally en heb er te lang over gedaan om er doorheen te komen. Er was een mogelijkheid om een stuk af te snijden, maar dat ligt niet in mijn aard, ik koos ervoor om alle waypoints te halen. Ten opzichte van een jaar geleden sta ik er beter voor, ik voel me beter op de motor. Het is nu of nooit.”

Terwijl kerstmis en de jaarwisseling naderen, komt ook de start van de zwaarste rally ter wereld dichterbij. Op zondag 5 januari staat de eerste etappe van Jeddah naar Al Wajh gepland. De Dakar begint voor Erik van Loon en Sébastien Delaunay echter al op twee januari met een laatste test en op vier januari staan de keuringen in de Dakar Village gepland. Van Loon kijkt uit naar de eerste Dakar in Saudi-Arabië. Het wordt voor Van Loon de eerste kennismaking met Saudi-Arabië. “Ik heb wel in Qatar en Abu Dhabi gereden, maar volgens Sébastien zitten er in de woestijn van Saudi zoveel mogelijkheden. Hij heeft al veel ervaring opgedaan tijdens verschillende rally’s daar, dus ik hoop dat wij daar een voordeel mee kunnen hebben. De rally is 7500 kilometer, waarvan 5000 op snelheid, lang, dus het wordt een hele lange rally.” Behalve een volledig nieuwe omgeving heeft de organisatie meer nieuwigheden geïntroduceerd. “Zo zal er op het gebied van navigatie het een en ander gaan veranderen en worden wij verplicht om 15 minuten te stoppen bij een pauze op de proef. Normaal gesproken krijgt de navigator het roadbook op de avond voor de proef en die gaat dan aan de slag om het roadbook te prepareren. Nu worden de roadbooks gekleurd en op zes etappes wordt deze pas bij de start uitgedeeld. Het wordt dit jaar ook verboden om extra tips en hulpmiddelen te gebruiken in de auto en de straffen daarop zijn niet mals. Dit alles om het eerlijker te maken vooraan in het veld.” Voor Van Loon maken deze veranderingen de rally nog interessanter. “Wij zijn onderdeel van een groot team, maar je weet dat er altijd dingen zijn die wij niet weten. Dat zal nu veel minder worden, dat is wat de organisatie probeert. Sébastien maakt zich daar ook al enkele jaren hard voor. Ik kijk daarom nog meer uit naar Dakar, ik hoop dat we er een mooie editie van gaan maken.”

Teammanager Stefan Huber laat je alle details zien van de KTM 450 Rallymotor waarmee het team weer de Dakar hoopt te winnen:

Vanavond is het zover! Om 22:45 bij Ziggo Sport begint de uitzending van de Preproloog – the road to Dakar.

De laatste Dakars was er veel te doen over routes en waypoints die vooraf bij een aantal teams al bekend waren. Daarmee konden toprijders navigatiefouten voorkomen en minder snel verdwalen. Om dit soort praktijken tegen te gaan, heeft de Dakarorganisatie een aantal nieuwe maatregelen genomen. ASO heeft geprobeerd de rol van de mapman (iemand die een roadbook analyseert met behulp van o.a. Google Earth / Maps) in te dammen. Maar na controles van roadbooks in de eerste twee dagen van afgelopen Dakar bij de snelste rijders, kwam de organisatie erachter dat alle roadbooks extra aantekeningen bevatten die hielpen bij de navigatie. Cameratoezicht in auto Om het gebruik van extra informatie en andere electronische hulpmiddelen te voorkomen, worden in de eerste vijfentwintig auto’s twee camera’tjes opgehangen waarmee alles wat er in de auto gebeurt wordt vastgelegd. Daarmee kan de organisatie terugkijken of er extra informatie gebruikt is waar rijders en navigatoren hun voordeel mee kunnen doen. Verder is het gebruik van smart- en satelliettelefoons verboden en mogen deze zich ook niet in het interieur bevinden. Telefoons mogen ook niet toegankelijk zijn op het moment dat er een special verreden wordt, of in het zicht zijn van de crews. Random controles hierop zullen geregeld doorgevoerd worden. Alle auto’s,  SSV’s en trucks moeten de telefoons bij de start van de special in een koffertje doen die vervolgens verzegeld wordt. Bij de finish van de special wordt deze door een offical van de rally opnieuw gecontroleerd. Roadbooks uitdelen voor de start Minimaal vier keer worden de roadbooks pas vijftien minuten voor vertrek aan de deelnemers uitgeleverd bij de motoren, quads, SSV’s en auto’s. Op die manier is er geen tijd om roadbooks te analyseren met satellietgegegevens, waar vooral de grote teams hun voordeel mee konden doen. Toby Price maakt z’n roadbook klaar kort voor de start van de vierde proef in de afgelopen Rallye du Maroc. In deze rally werd het uitdelen van ingekleurde roadbooks kort voor de start al uitgeprobeerd.  ”Meer dan andere jaren heeft de organisatie er intern zoveel mogelijk aan gedaan om het lekken van gevoelige informatie over de route te voorkomen. Er wordt minder gedeeld. Met de camera’s in de auto’s kunnen we zien wat er binnen gebeurt. En of er extra gps apparaten of telefoons gebruikt worden. We willen op deze manier ervoor zorgen dat de kansen in de race voor iedereen gelijk zijn. Ook bij de motoren gaan we controleren op het gebruik van extra informatie” aldus David Castera. De roadbooks worden ingekleurd uitgedeeld aan de deelnemers. Het toevoegen van extra informatie is niet toegestaan. Na de laatste liaison  moeten de roadbooks ingeleverd worden zodat deze gecontroleerd kunnen worden door officials. Iedereen die zich niet aan deze regels houdt, kan zware tijdstraffen krijgen. Op de eerste overtreding staat 3 uur tijdstraf, een tweede overtreding betekent diskwalificatie. Vals spelen in het nieuwe tijdperk van de Dakar dat in Saoedi-Arabië aanbreekt hoort er niet meer bij.

De drie toekomstige sterren die het Red Bull Offroad junior programma vertegenwoordigen zijn Blade Hildebrand, Mitch Guthrie Jr. en Seth Quintero. Dit trio jonge, hongerige rijders zal meedoen aan een aantal beroemde off-road races die wereldwijd op de kalender staan. Waaronder diverse cross-country evenementen, waar bijvoorbeeld de Silk Way Rally er één van is. Het is voor het eerst dat er zo’n talentenjacht wordt opgezet door Red Bull om zo de offroad sterren van de toekomst te ontdekken. Vijfvoudig Dakarwinnaar op de motor Cyril Despres zal de rijders coachen en van advies voorzien. ”Ik zal een open boek zijn voor deze jonge rijders zijn. Ik zal alle vragen aanhoren en mijn advies geven op het gebied van strategie, rijden, navigatie en training.” He Red Bull Offroad junior programma rijdt met de OT3 van Overdrive. Dakar 2019 winnaars  Nasser Al-Attiyah en Matthieu Baumel reden er als eersten mee tijdens een test voorafgaand aan de Ralluy du Maroc. ”Ik denk dat het Red Bull Junior programma een waanzinnig project is. Iedere sport moet de volgende generatie eraan zien komen.” Bekijk hier de videobeelden.

Ruim tienduizend toeschouwers kwam gisteren naar Eersel om de deelnemers en hun voertuigen van de komende Dakar, Africa Race en Morocco Desert challenge in actie te zien tijdens de Preproloog. De nieuwe opzet, met meer voertuigen op de baan die nu ook echt tegen elkaar konden racen, werd goed ontvangen. Foto’s: Ad Hoeks, Peter Notenboom, Tim Buitenhuis, Marcel Vermeij In totaal kwamen er 54 rallyvoertuigen in actie (buiten de extra demo’s van de crossmotoren en quads) . Met behalve de deelnemers aan de Dakar, ook de deelnemers van de Africa Race en een flink deel van de Morocco Desert Challenge gangers. Natuurlijk werd er ook nog om de eer gestreden bij de Dakardeelnemers wie zich weer de winnaar kon noemen van de Preproloog. Bij de auto’s was dat alweer voor de zesde keer Erik van Loon. Gert Huzink gaf een mooi visitekaartje af met de nieuwe Renault hybride truck en noteerde de snelste tijd, bij de motoren was het Yamaha rijder Wesley Pittens voor Paul Spierings en Stephan Savelkouls, Belgisch deelnemer aan de Africa Eco Race. Organisator William Zweerts kijkt tevreden terug op deze Preproloog in de nieuwe opzet. ”’Met tienduizend bezoekers hadden we er meer dan vorig jaar en dat is prima. Een van de doelstellingen was een baan aanleggen die aantrekkelijk is voor rijders en publiek en dat is goed gelukt. We wilden met meer voertuigen tegelijk rijden, dat is ook goed gelukt. Dat is voor het publiek veel leuker. Één ingang, één grote parkeerplaats, goed te bereiken vanaf de snelweg. dat waren allemaal zaken die het voor het publiek aantrekkelijker maken. Met daaromheen nog andere activiteiten voor de bezoekers, wat in de toekomst alleen nog maar meer kan worden.” Preproloog op tv Ziggo Sport, met commentatoren Olav Mol en Jack Plooij, was ook van de partij. Op 20 december a.s. 22.30 uur zendt Ziggo een samenvatting van een uur uit van de Preproloog.  

Gert Huzink heeft met zijn Renault Truck C460 Hybrid Edition een mooi visitekaartje afgegeven. Hij wist als snelste truck de drie wedstrijdrondes op de nieuwe baan in Eersel af te leggen. Eerste confrontatie met andere rallytrucks Voor Gert was het de eerste keer dat hij zich kon meten met andere trucks die aan de start van de Dakar staan in januari 2020. Het enthousiaste publiek was getuige van de strijd op de baan en de prima presentaties van het Riwald Dakar Team. Aan het eind van de dag bleek de hybride truck, met Gert achter het stuur, overtuigend de allersnelste te zijn. Gert: “Het was een geslaagde Preproloog voor ons team. In het bivak was de belangstelling voor het Riwald Dakar Team erg groot. Natuurlijk wilde iedereen de compleet nieuwe Renault C460 truck aanschouwen en daar kreeg het publiek ook uitgebreid de mogelijkheid voor. Uiteindelijk gaat het er natuurlijk wel om wat de truck op de baan kon laten zien én ook dat is gelukt! Na drie wedstrijdrondes waren we duidelijk de allersnelste en winnaar van de Preproloog 2019.” Ook teamgenoten Pascal de Baar (coureur in de Renault K520) en Ed Wigman (coureur in de MAN en snelle assistentie) waren zeer tevreden over de prestaties op de baan. De mooie prestatie van het gehele Riwald Dakar Team belooft veel goeds voor de Dakar 2020 in januari.

Met zes overwinningen is Erik van Loon recordhouder geworden van het aantal overwinningen op de Preproloog. Naast de winst geniet Van Loon van de nieuwe opzet op Landgoed Duynenwater, het publiek en het rijden met de Toyota Hilux voor het Nederlandse publiek. Voor Sébastien Delaunay is dit de eerste Preproloog en ook hij geniet van alles wat het evenement te bieden heeft. “We gingen voor de winst en dat hebben we overtuigend gedaan,” vertelt Van Loon. “De Preproloog gaat in de basis natuurlijk over de presentatie van de Nederlandse deelnemers aan het publiek. Dit jaar was dat voor het eerst op Landgoed Duynenwater op een steenworp afstand van mijn huis. Je herkent dan nog meer mensen dan in Valkenswaard, dat is erg leuk. Sébastien genoot ook zichtbaar van alles, het was voor hem de eerste keer op een dergelijk evenement. We voelen elkaar goed aan en ik hoop echt dat we een goede prestatie neer kunnen zetten tijdens Dakar in januari.” Het team presenteerde tevens de nieuwe kleuren van de Toyota Hilux. Daarbij valt op dat op de zijkant de naam van The Blue Butcher staat: “Dat is een nieuw label binnen Van Loon Group met daarin zes no-meat producten. Aan onze gasten hebben wij onze burger gepresenteerd en daar hebben we alleen maar positieve geluiden op gehoord. Ondanks dat het geen vlees is, vind ik ze erg lekker. Het is een geslaagd concept dat in 2020 in de Nederlandse winkels te vinden is. De kleur van The Blue Butcher is donkerblauw, vandaar dat we de auto in het donker- en lichtblauw hebben gezet.” Op 3 december gaan de voertuigen op de boot richting Saudi-Arabië voor de Dakar Rally 2020. “Bij Overdrive Racing werken ze hard aan de laatste puntjes om de auto perfect te krijgen voor de rally. Van mij mag het snel januari zijn!”