Dakar 2019

Met de 37ste plaats in de vijfde etappe heeft Paul Spierings de eerste week van de Dakar Rally keurig afgesloten. Het tweede deel van de marathonetappe was de Dakar-debutant uitstekend bevallen. “Die massastart op het strand: geweldig! Ik ben als een gek van start gegaan, meteen langs de vloedlijn en poken met dat ding. Toen ik even keek, reed ik 166.” Na een wat ongemakkelijke nacht in het marathonbivak – een stadionnetje waar de motorrijders met zijn allen in een sportzaal op matjes de nacht doorbrachten – was Spierings gretig om te vertrekken. “Mijn nek deed pijn, mijn rug deed pijn, maar daar wilde ik mijn dag niet door laten verzieken. Toen ik op het strand stond en de eerste vier groepen had zien vertrekken, dacht ik: ‘maar ik ga geen stofhappen. Dit wordt mijn dag.’ Toen ik na een paar kilometer poken omkeek, zag ik helemaal niemand meer. Ik heb ze allemaal los gereden.” Ook in de duinen verderop in de 345 km lange special hield Spierings, met een groepje van een man of zes, de gang erin. “Dat was maar goed ook”, vertelt hij. “Er lagen twee diepe glooiingen, een soort greppels, die niet duidelijk in het roadbook stonden aangegeven. Ik ging er vol gas over en raakte nog net het randje. Had ik 10 km/u langzamer gereden, dan had ik anderhalve meter diep in een gat gelegen.” Na nog een lange rit naar het bivak, van tegen de vier uur, kwam Spierings tevreden aan in Arequipa, waar zaterdag de rustdag is. “De motor is heel, ik ben heel: ik ben blij!”

Na een pittige eerste deel van de marathonetappe mogen de deelnemers van Moquegua en Tacna vandaag weer afreizen naar Arequipa waar hen een rustdag wacht. Het is een slopend tweede deel van de marathonetappe met nog eens 345 kilometer aan special stage. Daarbij komt dat er in lijn gestart wordt tijdens de vijfde etappe. Rallymaniacs houdt u in het liveblog uiteraard op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de proef, maar ook in het bivak.

De vierde etappe van Dakar is het eerste deel van de marathon etappe waarbij de deelnemers geen service hebben. Het terrein is zwaar, veel zand en fesh fesh en veel stenen. Veel van de pistes zijn kapot gereden tegen de tijd dat Michiel Becx en Edwin Kuijpers daar doorheen moeten. Op diverse plaatsen kiezen zij ervoor om een omleiding te nemen, omdat bepaalde stukken onbegaanbaar zijn. Op een van die stukken rolt de MitJet en lijkt er motorschade te zijn ontstaan. Becx moet een moeilijke keuze nemen en besluit om terug te rijden naar Arequipa, hij moet opgeven. Aanvankelijk wilden Becx en Kuijpers niet opgeven, maar de sweeper overtuigde Becx toch om via de harde weg terug te rijden. “Het was echt een zware dag, veel zand en stenen. We hebben ruim drie uur vast gestaan in die witte fijne fesh fesh, tot aan onze knieën. Daarna bleef het lastig, zoveel stukken waren echt kapot gereden. Daardoor hebben we gezocht naar alternatieve pistes om zo toch door te kunnen. Eentje was zo scherp en zacht dat we rolden met de MitJet, maar we kwam wel weer op onze wielen terecht. We konden verder tot de neutralisatie, helaas bleek daar dat de motor een tik heeft gehad.” Zij begonnen het tweede gedeelte in de schemering: “Het werd al donker, maar we gingen het toch proberen. We zagen al deelnemers terugkomen omdat het niet te doen was. Dat bleek ook, het was zo donker dat we echt niets zagen. Maar, we wilden niet opgeven dus we reden verder. Uiteindelijk raken we in een greppel en rijden we daar lek. Daarna was het onmogelijk geworden, we besloten om op een berg in de vallei te overnachten. Daar hebben we eerst de auto klaar gemaakt om door te kunnen wanneer het licht werd, want we hadden een krom wiel en het bandenaflaatsysteem was afgebroken.” “Op een gegeven moment komt de sweeper voorbij en wij overleggen met hem over de proef en het vervolg. Zij adviseren om terug te rijden naar Arequipa omdat morgen doorgaan waarschijnlijk ook niet lukt doordat de route daar nog slechter was. Als er dan iets zou gebeuren dan waren we op onszelf aangewezen. Wij wilden natuurlijk door, maar zij adviseerden echt om terug te keren. Uiteindelijk hebben we dat toch gedaan, maar ook dat was een tocht… Wederom veel kapot gereden en langs diepe ravijnen. Om 1 uur waren we in Arequipa.” Becx wil op zondag graag verder rijden: “In het reglement staat de optie voor diegene die zijn uitgevallen in de eerste week om te kunnen herstarten in de tweede week. Het levert geen medaille op, maar je leert wel veel. Dat is voor ons de reden om te proberen, dus we gaan de komende twee dagen proberen om de MitJet te herstellen. We hebben echt alles geprobeerd, maar onze eigen veiligheid is het allerbelangrijkste.” Foto: Becx Competition / MCH

Nasser Al-Attiyah tekende donderdag in de vierde etappe van de Dakar Rally voor zijn tweede ritzege. In het algemeen klassement verstevigde hij bovendien zijn leidende positie. Eurol steunt de teams die deelnemen aan de Dakar Rally en doet verslag van hun prestaties. Al-Attiyah werkte een foutloze dag af tijdens de zware etappe over 352 kilometer. Hij en navigator Mathieu Baumel versloegen veelvoudig Dakarwinnaar Stephane Peterhansel in een rechstreeks duel. Het was de tweede zege van Al-Attiyah en Baumel. Met de overwinning hebben ze nu een voorsprong van bijna negen minuten in het klassement. Aan de andere kant van het Toyota Gazoo Racing-team draaide het om teamspirit. Toen Bernhard ten Brinke al vroeg in de etappe stilviel met problemen, offerde Giniel de Villiers zijn positie op om zijn Nederlandse teammaat te helpen. Ten Brinke had problemen met de ophanging van de Toyota Hilux en samen met De Villiers werd hard gewerkt om de Nederlander zo snel mogelijk weer op pad te krijgen. De Villiers verloor anderhalf uur op winnaar Al-Attiyah terwijl Ten Brinke na een lange dag met drie uur achterstand aan de finish kwam. Na een geweldige start van de rally kregen de broers Coronel donderdag hun eerste problemen voor de kiezen. De twee kwamen vast te staan in het fijne feshfesh en hadden hulp nodig om verder te komen. Na een lang oponthoud bereikten de heren uiteindelijk toch weer de finish voor de avond in Peru viel. Met Martin van den Brink als uitvaller moet Janus van Kasteren de eer van Mammoet Rallysport hooghouden. De Nederlander doet dat op dit moment zeer fraai. Na een zesde plaats in de derde etappe kwam Van Kasteren donderdag als zevende aan de finish. Gert Huzink van het Riwald Dakar Team eindigde eveneens in de top-tien, hij werd negende.

Nee, een echt leuke dag was het niet op de verjaardag van Jasper Riezebos. De navigator van de Rainbow-truck kreeg een etappe vol rotzooi en stenen cadeau. Hij loodste zijn chauffeur Gerrit Zuurmond er wel foutloos doorheen, zodat hij in het marathonbivak in Tacna toch nog wat te vieren had. De vierde etappe van de Dakar Rally was lang en zwaar: 406 km met lange stukken vol smerige feshfesh, waar de trucks diep in wegzakten, en heel veel stenen. “Eén grote puinbak. Niks lolligs aan”, vond Riezebos, die 25 jaar werd. “Bijna zeven uur lang bonken door de feshfesh en hopen dat je geen verkeerde steen raakt. In het begin zaten nog wel wat duintjes, maar in het tweede deel zaten ook wat tricky bergpasjes, waarvoor we af en toe even achteruit moesten steken om de bocht te halen.” Kort voor het einde van de special raakte er ook nog een band lek, maar die kon monteur Klaas Kwakkel bijpompen tot aan de finish. Daar konden de Rainbow-mannen de band wisselen. De vierde etappe vormde het eerste deel van de marathonetappe. De auto’s en trucks staan in een afgesloten bivak in Tacna, de assistentie is in Arequipa achtergebleven. “Ze hebben vanmorgen wel voor me gezongen hoor”, vertelt Riezebos. “Vorig jaar was iedereen het vergeten. Ik zelf ook. Toen kwamen we na twee nachten ploeteren pas tegen de morgen in het bivak. Dan is dit toch leuker: gewoon ’s avonds in het bivak aankomen en niet al te veel gedonder.” Vrijdag gaat de rally weer terug naar Arequipa: een rit van 517 kilometer die pas vrij laat begint. De Rainbow-truck wordt zeker niet voor het donker aan de finish verwacht.  

Er werd wat af gevloekt in de Bastion Toyota tijdens de vierde etappe van de Dakar Rally 2019. Al vroeg in de 406 km lange etappe van Arequipa naar Tacna reden Maik Willems en Rob van Pelt verkeerd. Pas na twee uur worstelen in de feshfesh kwamen ze erachter dat het voor niets was geweest. “Het was een ouderwetse klotedag”, vond Willems. Willems en Van Pelt hadden lang niet in de gaten dat ze verkeerd waren gereden. “Er reden nog een boel auto”, vertelt Willems onderweg naar het marathonbivak van de auto’s en trucks in Tacna. “De aanwijzingen in het roadbook leken ook te kloppen: je moest schuin naar boven toe een heuvel op. Het was overal spierwit, een spookachtige kleur feshfesh, zo zacht als water bovendien. We zijn twee uur aan het martelen geweest om boven te komen en daar bleek dat we toch echt in de verkeerde vallei zaten. Alle moeite voor niets. Dus toen heeft het wel even gestormd in de auto. Dat was ook snel weer over, want het is zoals het is.” Door die vroege twee uur oponthoud kwam Willems terecht in de achterhoede, waardoor de etappe nog moeilijker werd dan ie al was. “Dan loop je vanzelf weer tegen allerlei andere problemen aan. We reden volle bak in het stof. Je ziet dan dertig, veertig seconden lang niets, dus je raakt wel eens hier en daar een steen of een rots. Het laatste stuk hebben we in het donker gereden.” Op wat schade aan het bodywork na bleef de Toyota gevrijwaard van grote ellende, zodat Willems en Van Pelt in het marathonbivak niet al te veel werk hebben. In Tacna hebben ze niet de beschikking over de monteurs van het Bastion Hotels Dakar Team, maar moeten ze alles zelf doen. Het tweede deel van de marathonetappe is een route van 517 km terug naar Arequipa. Omdat de start is verlaat (wegens verwachte mist) zal Willems vrijwel zeker het tweede deel van de proef in het donker rijden. Maar eenmaal terug in Arequipa wacht hen de rustdag. Foto: Bastion Hotels Dakar Team

Herwin Hopmans had een engeltje bij zich tijdens de vierde etappe van de Dakar Rally 2019. Iets voor de helft van de 406 km lange etappe van Arequipa naar Moquegua sloeg het voorwiel van zijn motor op een steen en werd de berijder er voorover af gekatapulteerd. “Ik ging er wel zo hard vanaf”, vertelt Hopmans. “Maar ik heb niks en mijn motor ook niet.” De vierde dag bestond uit een lange, snelle etappe met veel feshfesh en nog meer stenen. “Stenen, stenen, stenen. Dat had van mij best wat minder gemogen”, vond Hopmans. “Op kilometer 186 sloeg het voorwiel weg op een steen en vloog ik door de lucht. Ik heb mezelf geen zeer gedaan, geloof ik. Ik ben meteen weer opgestaan en heb de motor overeind getrokken. Ik zat zo vol adrenaline en ik was zo kwaad op mezelf dat ik meteen doorging. Er stonden een heleboel mensen te kijken op dat punt en ik dacht: ‘jullie gaan hier niet lang lol aan mij beleven’. Ik moet wegwezen hier.” Weer aan de gang merkte Hopmans dat zijn roadbook het niet meer deed. Het wieltje van de handbediening om het rolletje door te draaien werkte niet meer. “Door de crash moet het elastiek waarmee ik mijn afstandsmeter extra vast heb gezet, om de wieltjes van het roadbook zijn geslagen. Hoe het kan, zo precies, snap ik niet. Toen ik het elastiek weer op zijn plaats deed, deed het roadbook het ook weer.” Ook de motor kwam wonder boven wonder ongeschonden uit de crash. “Ik heb er in elk geval niks aan gemerkt. Zelfs alle spaken zitten nog recht. Ik hoef alleen maar een luchtfilter te vervangen en de olie te controleren.” Dat moesten de motorrijders zelf doen. De deelnemers brachten de nacht door in een afgesloten bivak in Moquegua, terwijl de serviceteams achterbleven in Arequipa. Daar gaan de motorrijders vrijdag weer terug naar toe, middels een etappe van 345 km.

Geen juichende Gerben Lieverdink aan de finish van de vierde etappe van de Dakar Rally. Wel een opgeluchte, die blij was dat hij de dag zonder kleerscheuren door was gekomen. “Ik zet er een vinkje achter en vergeet deze dag vervolgens heel snel, want leuk was het niet.” De etappe van 406 km van Arequipa naar Moquegua bestond voor het overgrote deel uit lange paden met vieze stukken feshfesh en vooral heel veel stenen. “Alleen in het begin zaten een paar duintjes”, vertelde Lieverdink. “Dat vond ik jammer, want duinen zijn leuk. In deze etappe zaten heel veel stenen en dat vind ik juist helemaal niet leuk. Ik ben er ook niet goed in. Het was overleven vandaag.” Wat het nog vervelender maakte, was dat juist in dat laatste deel van de etappe, waar de meeste stenenpaden lagen, de auto’s en de trucks Lieverdink hadden ingehaald. “Elke keer als er een auto voorbij komt, moet je wachten, want ze gooien zoveel stof op dat je niks meer ziet. Ze gebruiken de sentinel wel goed (een systeem dat een waarschuwingssignaal geeft als er een snellere auto of truck aan komt denderen), maar er waren niet veel uitwijkmogelijkheden. In de duinen kun je plaats maken, in een rivierbedding vol stenen is dat niet zo voor de hand liggend. En je moet opzij en wachten, want zeker als er een truck voorbij komt stormen, sta je in een muur van stof. Anderen zien jou niet meer en zelf zie je ook niks. Ik wilde niet in het stof een grote steen over het hoofd zien en crashen.” Het opzij gaan en wachten had best veel tijd gekost, maar dat kon Lieverdink niet zoveel schelen. Hij was heel en zijn motor had ook niks. Dat was het belangrijkste. De motorrijders brengen de nacht door in het dorpje Moquegua, waar ze alleen zelf aan hun machines mogen komen. Het BAS Dakar-team is in Arequipa achtergebleven. Daar gaan de motorrijders vrijdag weer terug naar toe, in een etappe van 345 kilometer.

De pechduivel sloeg toe bij Bernhard ten Brinke en navigator Xavier Panseri tijdens de vierde etappe van de Dakar Rally. Na 70 km brak in een bocht een achterdraagarm met 2,5 uur sleutelwerk tot gevolg. “Dit is domme pech. Er kan een streep door een mooie eindklassering, maar we geven niet op!”, meldde de Nederlandse Toyota-fabriekscoureur strijdlustig. Zo kreeg het eerste deel van de marathon etappe over 405 kilometer naar Tacna een geheel onvoorziene wending. “We hadden de juiste onderdelen wel bij ons, maar de boel was zo verbogen en krom dat het repareren zeer veel tijd kostte.” Mede dankzij de hulp van Toyota Gazoo Racing teamgenoten Giniel de Villiers en zijn navigator Dirk van Zitzewitz kon de Nederlands/Franse equipe uiteindelijk weer door. De special stage van vandaag was vooral lang en stoffig, maar niet extreem moeilijk. “Veel stenen, fesh fesh en drooggevallen rivierbeddingen. Door al het stof en het sleutelwerk zien we eruit als holbewoners”, grapte Bernhard ten Brinke ondanks alle pech, waarbij de coureur slechts kan gissen naar de oorzaak van de materiaalpech. “Na 18 kilometer reden we een band lek door een steen. Die hadden we zo gewisseld. Mogelijk is bij die impact toch de draagarm beschadigd geraakt. Ik weet in ieder geval zeker dat we niets raakten toen de arm afbrak. Dit is gewoon heel erg balen.” Omdat het de marathon etappe betreft, is hulp van de monteurs verboden en moeten Bernhard en Xavier de reparaties zelf uitvoeren. Het wisselen van de draagarm en aandrijfas is hierbij de minste uitdaging. Een grotere beproeving is het herstellen van de koppeling, die aan het einde van de proef nog behoorlijk opspeelde. “We zijn op half vermogen naar de finish gereden. Ik hoop dat we het probleem met de koppeling ook op kunnen lossen.” Door het tijdverlies van vandaag zijn Bernhard ten Brinke en Xavier Panseri in het algemeen klassement terug te vinden op een 19e plaats, op 3:21,23 van teamgenoot en leider in het klassement Nasser Al-Attiyah. Morgen wacht deel twee van de marathon etappe: een special stage over liefst 517 kilometer van Tacna naar Arequipa. Traditiegetrouw is de etappe voor de rustdag één van de zwaarste beproevingen van de Dakar Rally.

De vierde etappe van de Dakar Rally was zo’n snelle dat Edwin Straver vreesde dat de snelste auto’s hem binnen de kortste keren zouden inhalen. En als hij ergens niet op zat te wachten, was het dat. Hét kenmerk van de 406 km lange etappe van Arequipa naar Moquegua was namelijk dat het een gigantische stofbak met feshfesh was. “Het was een dag met snelle paden, feshfesh en heel veel stenen”, vertelde Straver bij de finish. “Maar ik heb heerlijk gereden. Echt heel lekker. Navigeren ging ook goed. Eén klein foutje, wat me hooguit twee minuten heeft gekost. Verder ging het super.” Omdat het zo’n snelle piste was, had Straver verwacht dat de auto’s hem wel om de oren zouden vliegen en hem in het stof zouden zetten. “Ik was er echt bang voor, want mijn sentinel (het systeem dat met licht en geluid waarschuwingssignalen geeft als er een snellere deelnemer aan komt zeilen) is kapot. Ik hoor ze dus niet aankomen. Ik heb wel honderd keer omgekeken om te kijken of ze er nog niet aan kwamen. Gelukkig kwamen de eerste auto’s me pas een kilometer of drie, vier voor de finish voorbij.” Het euvel is waarschijnlijk veroorzaakt door een draadbreukje. “Ik heb er een keer aan zitten rommelen. Hopelijk kan ik het fiksen, want zonder sentinel rijden is heel vervelend.” De motorrijders brengen de nacht door in een afgesloten marathonbivak in Moquegua, waar ze weinig middelen tot hun beschikking hebben. De kistrijders zijn toch al gewend om met weinig middelen zelf het onderhoud en reparaties aan hun motor te doen, dus voor Straver was dat niet zo’n bezwaar. De vijfde etappe, het tweede deel van de marathon, is voor de motoren een special van 345 km terug naar Arequipa. De start is vanwege verwachte mist uitgesteld tot 8.00 uur lokale tijd (14.00 uur NL).

De vierde etappe van de Dakar Rally 2019 is het eerste deel van de marathonetappe. Deelnemers krijgen bij aankomst in Moquegua (motoren/quads) geen assistentie van hun serviceteams terwijl de auto’s en trucks richting Tacna rijden waar ze eveneens geen hulp hebben van de teams. De special belooft echter weer een uitdaging te worden met 351 geklokte kilometers. Rallymaniacs houdt u in het liveblog uiteraard op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de proef, maar ook in het bivak.

De vierde etappe van de Dakar Rally 2019 was opnieuw geen probleemloze dag voor Petronas Team De Rooy Iveco. Gerard de Rooy finishte als elfde op ruim 35 minuten achterstand van etappewinnaar Andrey Karginov, als gevolg van een kromme spoorstang en een kapotte band. Maurik van den Heuvel eindigde net voor De Rooy als tiende op 32 minuten. Hij had opnieuw te kampen met een motor die in de noodloop schoot. Federico Villagra, bij aanvang van de etappe nog derde in het klassement, viel ver terug door nog onbekende problemen. Ton van Genugten kwam op weg naar de start van de etappe al in de problemen door een motorstoring. Op de verbinding, 50 km voor de start, moest dat eerst worden gerepareerd, omdat het geen optie was om met een haperende motor de proef in te gaan. Met vertraging begon Van Genugten aan de 405 km lange rit, die het eerste deel van de marathonetappe vormt. Hij is op het moment van schrijven nog onderweg, maar liet op een stukje neutralisatie halverwege de proef weten geen hinder meer te ondervinden. Ook de motor van de truck van Maurik van den Heuvel schoot weer in de noodloop door een storing. “Na een reset ben ik op 70, 80 procent van het vermogen gaan rijden, om te voorkomen dat het weer zou gebeuren. Daardoor kon ik het vermogen gebruiken om het moment dat het écht nodig was.” Door het mulle feshfesh, waar de truck soms wel een halve meter in wegzakte, ging het daardoor minder vlot dan Van den Heuvel had gewild. Gerard de Rooy had in het begin van de 405 km lange etappe vooral veel last van stof. Door de problemen van de derde etappe was hij ver naar achter gestart, maar door de enorme stofwolken die het diepe en mulle feshfesh veroorzaakte, kon hij moeilijk langs de auto’s en buggy’s komen. “Ik heb nog nooit zóveel stof gezien”, zei De Rooy. “Je zag geen hand voor ogen, maar ik heb toch 20, 25 auto’s ingehaald.” In een canyon, waar je op twee manieren naar boven kon, stond een buggy vast in het zand. De Rooy moest die eerst los trekken voordat hij erlangs kon. Bij het ingaan van de neutralisatie halverwege de etappe zag hij dat de Kamaz die achter hem was gestart hem daarbij voorbij moest zijn gegaan. Op het stukje verharde weg kwam De Rooy er ook achter dat hij op een van de vele stenen die in het feshfesh verborgen lagen de spoorstang krom moest hebben gereden. “Daarom heb ik in het tweede deel kalmer aan gedaan om de schade niet te verergeren.” Toch kreeg hij in dat tweede deel nog te kampen met een kapotte band. De crew van Maurik van den Heuvel hielp bij het wisselen. Onderweg stopte De Rooy ook nog even bij teamgenoot Federico Villagra die met panne stond. “Maar hij riep dat we door moesten rijden, omdat hij bijna klaar zou zijn. Hij zei iets over de uitlaat, maar wat er precies aan de hand was, weet ik niet.” De problemen bij alle vier de Iveco’s komen uiterst ongelegen. De vierde en vijfde etappe vormen samen de marathonetappe. De monteurs moesten in Arequipa blijven. De racecrews van Team De Rooy zijn vanavond en vannacht dus op zichzelf aangewezen. De etappe terug naar Arequipa is nog eens 517 km, met naar verwachting weer veel feshfesh en stenen.  

Veel stenen, feshfesh en erg veel stof, dat zijn de belangrijkste elementen van de vierde etappe van Dakar 2019. Voor Erik van Loon en Harmen Scholtalbers resulteert dit in de twaalfde tijd en daarmee zijn zij de snelste Nederlanders vandaag bij de auto’s. Ondanks lekke banden en even vast staan, zijn zij tevreden met het resultaat en komen zij het eerste deel van de marathon etappe goed door. Het zand vandaag was erg los, Van Loon was dan ook niet de enige die zich vast reed. “We hebben tien tot vijftien minuten vastgestaan. Maar de feshfesh was extreem los en diep. Daardoor was er dus ook heel erg veel stof. Tussen de stukken met zand waren er stukken met veel stenen. Daar hebben we twee keer lek gereden. Dat kost tijd, maar daar heeft vandaag het grotendeel last van.” Vanavond is er geen service in het marathonbivak en zijn de deelnemers op zichzelf aangewezen. “Daar hou je natuurlijk wel een beetje rekening mee onderweg, maar je kunt niet te langzaam rijden. We hebben de twaalfde tijd neergezet, dus we hebben zeker niet te langzaam gereden. De auto staat er goed bij, we hebben een checklist en die gaan we doorlopen om de auto weer goed te krijgen voor morgen.”

Aan de finish van de vierde etappe van de Dakar Rally kon Martien Jimmink weer lachen, maar het scheelde een haartje of de 58-jarige Dakar-debutant had naar huis gekund. Na afloop van de derde etappe was hij zo ziek, dat de artsen van de organisatie hem niet wilden laten starten. Nog een beetje wankel op de benen haakte hij in de etappe van Arequipa naar Moquegua aan bij HT Rally Raid-teamgenote Mirjam Pol, die Jimmink geduldig naar de finish loodste. Bij de eindstreep werd duidelijk waarom Jimmink woensdag meteen doorreed na de finish en waarom hij telefonisch niet bereikbaar was: hij was gevallen en werd zo ziek als een hond. “Ik had 39 graden koorts”, vertelt Jimmink. “Ik lag te schudden in mijn bed en toen ik wilde opstaan, viel ik zowat om. De koortsremmer die ik kreeg hielp niet. De artsen hebben me helemaal doorgelicht en zeiden dat als het niet zou zakken, ik niet mocht starten. Dan lig je er dus uit.” Vanochtend vroeg, voor de start, moest Jimmink terug naar de medische dienst. Daar werd opnieuw 38.5 gemeten, maar alle andere testjes en zijn reflexen waren goed. “Die dokter snapte er niks van. Toen hij nog een keer de temperatuur opnam was het ineens 37 graden. Dat was goed! Ik mocht starten.” De monteurs van HT Rally Raid hadden ondertussen zijn motor weer helemaal in orde gemaakt en assistent-teammanager Floor Maten, zelf ook rallyrijdster, had Jimminks roadbook geprepareerd, zodat hij zonder zorgen van start kon. Na een nacht spoken was hij natuurlijk niet helemaal fit en fris, dus besloot Jimmink aan te haken bij teamgenote Mirjam Pol. “De koningin van de Dakar! Mirjam heeft me gered vandaag. Wat rijdt die netjes en bekeken, zeg. Het is net een uil: je ziet dat koppie alleen maar draaien. Ze ziet alles. Als ze een spoor niet vertrouwt, zoekt ze een betere. Ik heb nu drie vrouwen die voor me zorgen: mijn eigen vrouw Nettie, Floor en Mirjam. Wat een bofkont ben ik, hè.” In het feshfesh – een uiterst losse en fijne cementachtige soort zand – zakte de motor soms wel een halve meter weg en eronder lag het vergeven van de stenen. “Zo veel en zo groot, en alles lag los”, merkte Jimmink. “Ik had ergens een waypointje gemist, maar dat spul was daar zo mul, dat ik echt geen zin had om terug te rijden, dus ik zal wel een tijdstrafje krijgen.” Jimmink wilde het risico niet nemen op een van die verborgen stenen op zijn plaat te gaan of de motor te beschadigen. Gisteren had hij al een flinke klapper gemaakt, waarbij hij zijn rug ter grootte van een sigarenkistje was ontveld. “Ik was even dizzy en kon zeker 100 km lang niet zitten, dus de verbinding van bijna 500 km naar het bivak was een verschrikking. Ik ben blij dat dat vandaag niet is gebeurd, want dan weet ik niet of ik het had gered.” De vierde etappe was immers het eerste deel van de marathonetappe, waarbij de motorrijders in een afgesloten bivak voor zichzelf moeten zorgen, zonder de hulp van hun assistentieteams. “Gelukkig hoef ik aan de motor helemaal niets te doen. Nog geen krom spaakje heb ik. Dus ik kan mijn rust pakken, vroeg naar bed. Ik hoop dat we rijst eten. Dat zou mijn darmen goed doen.”

Een levensgevaarlijke proef. Zo beoordeelde Paul Spierings de vierde etappe van de Dakar Rally. Op de 405 km tussen Arequipa en Moquegua, waar de motorrijders hun marathonbivak hebben, lag het in het feshfesh bezaaid met stenen. Spierings had aan de finish na 4 uur en 46 minuten pijn aan zijn handen van het krampachtig het stuur vasthouden. Het voorwiel hoeft immers maar zo’n verborgen steen te raken en het stuur slaat uit je handen. “Dat wilde ik voorkomen. Zo knijpen in het stuur was misschien ook niet nodig geweest, maar ik wilde de motor heel houden. Ik ben net zo zuinig op mijn motor als op mijn vrouw.” In de vorige etappes hadden de motorrijders ook al wat feshfesh gehad, maar nog niet zoveel als vandaag. Het cementachtige zand is loodzwaar om doorheen te rijden. “Ergens in het eerste deel sprong ik met de motor van een duin af en kwam ik in het feshfesh terecht. Dan weet je pas wat voor rommel het is: alsof je door water rijdt, zo diep zak je erin weg.” Door zo netjes mogelijk te rijden bracht Spierings de Husqvarna zonder schade aan de finish. Daarvandaan was het nog 14 km naar het marathonbivak, waar assistentie verboden is en waar de motorrijders zelf het onderhoud en eventuele reparaties moeten uitvoeren. De boel heel houden was dus wel belangrijk. Het tweede deel van de marathonetappe, terug naar Arequipa, is morgen een proef van 345 km. 

William de Groot en zijn team stellen alles in het werk om zondag weer van start te kunnen in de Dakar Rally, nadat ze op de eerste dag grote schade opliepen aan de truck. De Dakar biedt dit jaar voor het eerst de mogelijkheid om na de rustdag (die is zaterdag) buiten competitie weer mee te doen. Maar om te kunnen herstarten, moet er wel wat gebeuren, want de schade aan de DAF is groot. Zo bleken de motorsteunen te zijn afgebroken en was het koppelingshuis gescheurd, waardoor ook aan de motor zelf grote schade was ontstaan. Via de relaties van William de Groot – De Groot Fresh Group koopt in Peru onder meer mango’s, druiven, avocado’s en bananen in – werd contact gelegd met de general manager van DAF Peru. Die zei wel een motor beschikbaar te hebben, die bij DAF wordt gebruikt voor trainingsdoeleinden. Daar mocht De Groot wel onderdelen van hebben. “Sandra, die voor ons in Peru aankoop en kwaliteitscontrole doet, heeft ons opgehaald bij het bivak van San Juan de Marcona en ons naar Lima gebracht”, vertelt De Groot. “De truck moest ondertussen naar Arequipa, want reparaties mogen alleen in het Dakar-bivak worden uitgevoerd, anders mogen we niet herstarten.” Aangekomen bij de garage hadden ze al een onderdeel van de motor geschroefd, maar De Groot had ook nog andere onderdelen nodig. “En toen kwam de rekening. Die was niet alleen gepeperd maar ook gezouten en met de rest van het kruidenrek erover gegooid. Ik heb meteen met BAS Trucks in Nederland gebeld en die konden de onderdelen goedkoper vanuit Nederland invliegen dan dat ze in Peru waren. Het nadeel was echter dat ze er dan pas op z’n vroegst vrijdagavond zouden zijn en dan hadden we maar de zaterdag alleen om alles in te bouwen, dus was ook geen optie.” Na anderhalf uur stevig onderhandelen kwam De Groot er toch uit met DAF Peru, maar toen bleek dat de creditcard daar niet werd geaccepteerd. “Met hulp van Sandra kon het bedrag twee minuten voordat de banken sloten nog worden overgemaakt. Weer een hindernis overwonnen.” Bij vertrek naar Arequipa (met het vliegtuig) kwam DAF erachter dat de chauffeur die De Groot, Jos van der Pas en Govert Boogaard de hele dag had rondgereden, zes belangrijke bouten was vergeten, die nodig zijn om het vliegwielhuis te bevestigen. “Alles wordt in het werk gesteld door Sandra om deze vanavond per vliegtuig te versturen zodat we ze om 23.30 op het vliegveld van Arequipa kunnen halen. Wij zijn ondertussen in het bivak gearriveerd, met onze zware bagage op de schouders, hoofd en nek”, laat De Groot weten.

Je kon er eigenlijk niet verkeerd rijden, zo smal was de canyon waar de auto’s in de derde etappe van de Dakar Rally doorheen moesten. Maar Maik Willems slaagde er toch een doodlopende inham uit te zoeken, waar hij minstens een kwartier in vast stond. “Het was te smal om te draaien en 50 meter achteruit terug ging ook niet vanzelf. Daar hebben we wel even staan rotzooien. Ach ja, kan gebeuren.” De wedstrijdproef van 331 km op de route van San Juan de Marcona naar Arequipa was een taaie, waar menig topcoureur niet zonder kleerscheuren doorheen kwam. Willems en zijn navigator Rob van Pelt hadden in vergelijking daarmee niet te klagen. “Natuurlijk zijn wij ook aan het zoeken geweest in het begin, net als iedereen”, zei Willems. “Het waren mooie duinen, best stevige dingen. Daar kwamen we wel goed doorheen.” De Bastion Toyota kwam in elk geval niet vast te zitten, zoals aantal toppers. Wel hadden Willems en navigator Rob van Pelt te maken met drie lekke banden plus twee die eraf liepen. “Ik had de keus: of een heel diep gat, of het risico van aflopen van de voorwielen. Het werd het laatste. En later nog een gewone lekke band en een dubbele klapper, inclusief de velgen naar de kloten, bij het passeren toen ik – dom, dom – uit het spoor ging. Bij deze klapper kwamen we dus reservebanden tekort, want die hadden we al gebruikt. Rob, met de gouden handen, is er in geslaagd zonder materiaal een band weer op een velg te krijgen en zo konden we dus de laatste 150 km rustig naar de finish rijden.”

De derde etappe is traditiegetrouw een zware, zo ook dit jaar. In de top twintig vallen diverse equipes ver terug in het klassement, helaas behoren Erik van Loon en Harmen Scholtalbers ook tot die groep. In de duinen gaat het mis en raakt de jack krom van de Toyota Hilux. In het stof van een truck klappen Van Loon en Scholtalbers op een steen, twee wielen en het stuurhuis kapot. Na een reparatie bij het servicepunt kunnen zij hun weg vervolgen. Van Loon finisht wel, maar verliest ook de kans op een topklassering. “Tot de duinen ging het goed,” vertelt Van Loon. “Prokop stond vast, maar dat zagen we net te laat. Daardoor moesten we uitwijken en kwamen we zelf ook vast te staan. Het gewicht leunde helemaal naar beneden, dus probeerde ik om met de jacks los te komen. Dat werkte, maar toen schoof de auto omlaag: jack krom. Ik dacht dat de rally voorbij was, maar gelukkig konden we hem afzagen en door. Een uur later komen we in het stof van een Kamaz te zitten en klappen we vol op een steen. Twee wielen en het stuurhuis kapot, dus ook geen stuurbekrachtiging meer. Gelukkig was het toegestaan om te servicen bij het CP, dus de auto gerepareerd en door. Alle waypoints gepakt en daarna gewoon goed door kunnen rijden.” Na middernacht arriveerden Van Loon en Scholtalbers pas in het bivak: “462 kilometer was het nog vanaf de finish tot Arequipa, dwars door de bergen. Maar we zijn er! Morgen begint de marathonetappe, in totaal 800 kilometer zonder service. Ik heb er zin in.”

Met een sterke zesde plaats heeft Janus van Kasteren een goede indruk gemaakt tijdens de derde etappe van een tot nu toe pittige Dakar Rally. De Nederlander eindigde vlak achter de snelste rijders en tankte daarmee vertrouwen. Eurol ondersteunt de avonturiers in de Dakar Rally. Van Kasteren is de enig overgebleven coureur bij Mammoet Rallysport nadat Martin van den Brink helaas op moest geven door technische problemen. Van Kasteren bracht het team een mooi resultaat met de zesde plaats op de derde dag. Hij was er vanzelfsprekend erg blij mee. Hetzelfde kan gezegd over Tim en Tom Coronel. De broers bereikten de finish zonder noemenswaardige problemen en dat was een buitengewoon goede prestatie in een zeer lastige proef. De Coronels staan met de zeventiende plaats in de derde etappe nu op een 21ste plaats algemeen. Nasser Al-Attiyah herstelde zich goed na een lastige tweede etappe. De Qatari werd tweede met minimaal tijdverlies in het klassement. Bernhard ten Brinke had iets meer problemen, maar vocht zich ondanks een bijna-crash naar een achtste plaats in de proef. Giniel de Villiers verloor veel tijd vanwege een incident op de route waarbij zijn wagen beschadigd raakte. Gert Huzink werkte een prima dag af met zijn Renault, hij werd zeventiende terwijl Ed Wigman opnieuw een top-25 finish in het vizier had.

De derde etappe van de Dakar Rally was een slagveld. Grote namen uit de top van de klassementen vielen weg, er werden flinke gaten geslagen in de ranglijsten. Juist van die puinhoop genoot Gerben Lieverdink met volle teugen. “Het was een fantastisch schouwspel.” In de duinen van de Arica-woestijn wist Lieverdink aanvankelijk niet wat hij meemaakte. “Duinen! Zo hoog heb ik ze nog nooit gezien. En overal lagen of stonden auto’s en motoren. Het leek wel een enorme mierenhoop waarin alles door elkaar heen krioelde. Auto’s die niet boven kwamen, motoren die vast zaten. Ik heb nog nooit zo’n puinhoop gezien.” Lieverdink zelf maakte van de bende geen deel uit. Hij slalomde overal rustig tussendoor. Slechts één keer kwam hij niet van de eerste keer boven en moest hij even terug voor een nieuwe poging. “En één keer moest ik terug om een waypoint te halen, maar ik geloof niet dat me dat veel tijd heeft gekost. Ik heb het super naar mijn zin gehad. De ene dag is nog mooier en indrukwekkender dan de andere.” Die gedachte hield Lieverdink vast op de lange en saaie verbinding van de finish van de special naar het bivak in Arequipa, in het uiterste zuiden van Peru. “De rally is leuk, maar die verbindingen zijn een verschrikking. 460 km door de bergen: daar zit je echt niet op te wachten als je net zeven en een half uur over een proef van 330 km hebt gedaan.”

De derde etappe brengen eigenlijk geen problemen met zich mee voor Michiel Becx en Edwin Kuijpers. Doordat zij als 55e van start gaan, tussen auto’s en trucks, is het parcours op veel plaatsen kapot gereden. De gigantische duinen van Peru, een tikje onervarenheid en het helpen van andere deelnemers kosten uiteindelijk iets meer dan drie uur tijd.  De meeste vertraging die Becx opliep, kwam voort uit de status van de duinen: “Er waren al aardig wat voertuigen over de proef heen toen wij er kwamen. Het eerste stuk was niet zo ingewikkeld, maar toen kwamen de duinen. Onvoorstelbaar wat zaten er hoge tussen. Dit hebben we nog niet eerder getest, dus we waren hier en daar wat te bang dat het mis zou gaan. Daardoor hebben we vrij lang bijna vast gestaan. Er waren duinpannen zover kapot gereden dat we moesten improviseren of dat we dachten: dat kan écht niet. Maar met het vermogen van de MitJet ging dat eigenlijk prima!” Behalve de duinen, die intussen op enorm veel respect kunnen rekenen van Kuijpers, had Becx ook wat last van fouten van anderen. “Zo hebben we nog in een rio gestaan waar iemand niet uit kwam. Dan sta je gewoon te wachten, maar we probeerden nog maar eens om het vermogen van de MitJet te gebruiken om eruit te komen en dat lukte nog ook. Onderweg nog samen met Erik Wevers een andere rijder geholpen, die op z’n kop lag, Kortom: het was me een dagje, maar wel zonder problemen!” Morgen staat het eerste gedeelte van de marathonetappe op het programma, maar Kuijpers moet eerst nog even de duinen verwerken: “Zo gigantisch, niet normaal. Ik kan dit geen duinen meer noemen. Nee, dit is Mijnheer de Duin. Ze heten hetzelfde in mijn roadbook, maar ik respecteer ze meer dan ooit. We moeten nu nog 450 kilometer naar het bivak, dus ik heb nog wel wat tijd om het te verwerken.” Foto: Becx Competition / MCH

‘Problemen’ in de Dakar Rally is een relatief begrip. Voor de topcoureurs is het een groot probleem als ze een half uurtje verkeerd rijden. Voor de coureurs die verder achterin het veld rijden is een half uurtje zoeken een meevaller. Herwin Hopmans behoort tot de laatste categorie. Hij doorliep naar eigen zeggen zonder problemen de derde etappe, met een wedstrijdproef van 331 km. “Ik heb een goede dag gehad”, opende Hopmans. “Ik ben één keer omgevallen op een duin, maar verder heb ik geen gekke dingen meegemaakt. Het ging gewoon goed.” Op een punt waar iedereen aan het zoeken was, reed ook Hopmans in de rondte. Hij had het geluk dat juist op dat moment een paar auto’s uit de top van het klassement voorbij kwamen. “We zijn met een paar man achter die auto’s aan gereden en toen hadden we het snel gevonden.” Hopmans vond het een mooie etappe. Vooral de variatie van ondergronden beviel hem. “Duinen, bergen, valleien met heel grote stenen, feshfesh: alles zat er wel zo’n beetje in. Ik heb wel lekker gereden.” Na de wedstrijdproef stond er nog een lange verbinding naar het bivak van Arequipa van 460 km op het programma. In het bivak wordt de motor vannacht aan een grondige onderhoudsbeurt onderworpen, want de vierde etappe is de eerste helft van de marathon. Donderdagavond zitten de motorrijders in een afgescheiden bivak, terwijl de service in Arequipa blijft.

Het gehalveerde team van Mammoet Rallysport heeft in de derde etappe van de Dakar Rally karakter getoond. Janus van Kasteren zorgde voor een sportieve opsteker door de Renault als zesde over de finish te brengen. ,,Ik ben heel blij met dit resultaat. Er waren veel equipes met problemen onderweg. Wij zijn blijven ‘rollen’ en zijn super tevreden met de uitslag.’’ De zesde plaats in de etappe van San Juan de Marcona naar Arequipa geeft de formatie van Mammoet Rallysport mogelijk de noodzakelijke moraal om de komende zeven etappes met ‘nieuwe energie’ tegemoet te zien. Het gedwongen afscheid van Martin van den Brink, Wouter de Graaff en Mitchel van den Brink betekende ook voor de totale serviceploeg een ‘mokerslag’. Het resultaat van Janus van Kasteren is voor de rally formatie uit Harskamp een ‘doekje voor het bloeden.’ Janus en zijn co-piloten Erwin van den Bosch en Frank van Hoof reageerden direct na afloop van de special stage opgetogen. ,,We hebben geen grote problemen gehad. We moesten wel een keer terug om een waypoint te zoeken en we hadden wel eens moeite om een duin in één keer te pakken. We zijn echter gevrijwaard gebleven van serieuze problemen.’’ De Brabantse formatie begon als 16e aan de lange rit van woensdag. ,,We zagen al snel diverse equipes vast staan of haalden trucks in die voor ons waren gestart. Dan krijg je wel het gevoel dat het goed gaat. We voelden dat we ergens in de top tien konden eindigen. Een zesde plaats is dan natuurlijk helemaal prima.’’ ,,We wilden vooral blijven rollen. Als je blijft rijden en andere teams staan stil dan maak je veel tijd goed. We zagen de problemen bij de teams van De Rooy (Gerard de Rooy, Ton van Genugten en Maurik van den Heuvel verloren vandaag veel tijd). We zagen een Kamaz (Mardeev) stilstaan en ook de Maz-teams hadden problemen. Wij bleven soepel door de duinen rijden en op de slechte paden met veel stenen hebben we geen lekke band gehad.’’ Janus van Kasteren verloor uiteindelijk 40 minuten en 55 seconden op etappewinnaar Andrey Karginov. Eduard Nikolaev gaf vandaag 14 minuten toe op zijn Kamaz-teamgenoot, maar blijft wel leider in het klassement. Federico Villagra is tweede op 5.17 minuten. Janus van Kasteren maakte een reuzensprong in het klassement. De equipe van Mammoet Rallysport klom van de 17e plaats naar de negende positie in het klassement. ,,Het is prettig dat we in de top tien staan.’’ ‘De toppers zijn te snel voor ons’ Volgens Janus gaat de formatie in de Renault K520 de komende dagen niet proberen om de toppers te volgen. ,,We weten dat de mannen van Kamaz en van Team De Rooy veel te snel voor ons zijn. Wij moeten gewoon blijven rijden. Als de rest dan fouten maakt schuiven we vanzelf op. Dat wordt onze tactiek voor de komende dagen.’’ Donderdag staat het eerste deel van de marathon-etappe op het programma. Na de rit over 405 kilometer naar Tacna mogen de monteurs van Mammoet Rallysport niet een de truck werken. Janus, Erwin en Frank moeten het onderhoud zelf verrichten. ,,We zijn blij dat we vandaag op tijd terug zijn om het nodige onderhoud te kunnen doen in het bivak. De truck voelde prima vandaag. Hopelijk kunnen we dit de komende dagen een mooi vervolg geven.’’ Voordat de formatie de truck in handen kan geven van de serviceploeg moet er nog wel een ‘stukje’ worden gereden. ,,We hebben nog ruim 400 kilometer voor de boeg,’’ aldus Janus net na het afleggen van de derde etappe (rond 16.00 uur lokale tijd) . ,,Volgens het roadbook gaat de route ook nog over veel bergpaden. De reistijd is volgens het schema nog wel een uurtje of acht…’’ De start van de marathon-etappe is donderdag net voor de klok van 15.00 uur (Nederlandse tijd).

De derde etappe van de Dakar Rally 2019 trekt door een nieuw duinengebied: Acari. De deelnemers krijgen tijdens de derde dag een proef van 331 kilometer voor de wielen en bovendien nog een verbinding van maar liefst 467 kilometer. Rallymaniacs houdt u in het liveblog uiteraard op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de proef, maar ook in het bivak.