Wat Erik van Loon betreft, kan het niet snel genoeg maandagochtend zijn. Dan begint de Dakar Rally 2017 pas echt. En volgens de laatste weersverwachtingen is de kans groter geworden dat het vannacht en morgenochtend droog blijft in Paraguay. “Dat zou betekenen dat we gewoon kunnen rijden, gelukkig. Maar de voorspellingen veranderen voortdurend.” Het zijn lange dagen in Asuncíon, zo kort voor de start. Gisteravond laat pas waren Erik van Loon en Wouter Rosegaar klaar met de keuring. Die nam veel tijd in beslag, omdat de Toyota niet met de boot vanuit Le Havre naar Zuid-Amerika is gegaan, maar door Overdrive per vliegtuig is vervoerd. Waar andere voertuigen al in Le Havre grotendeels waren gekeurd, moesten de auto’s die met het vliegtuig waren gekomen dus het hele circus nog door. “Dat duurde uren”, vertelt Van Loon. “In de hitte hier – het is 38 graden – was dat geen pretje. We waren pas zo laat klaar, dat ik oud en nieuw niet eens meer heb afgewacht. Ik lag voor middernacht onder de wol.” Dat had ook te maken met de verkoudheid waar Van Loon nog steeds last van heeft, al voelt het al een beetje beter. “Rust pakken is extra belangrijk als je niet 100% fit bent”, weet hij. “Het is nog niet over, maar het gaat al wel beter. Ik hoop dat het weg is voor we de hoogte in gaan.” Ook vandaag is een lange dag voor de teamleden van Van Loon Racing. Vanavond is in Asuncíon de podiumstart, een vooral ceremoniële show waarbij alle deelnemers zich presenteren aan het publiek. De eerste auto’s staan om 20.30 uur lokale tijd (00.30 uur Nederlandse tijd) op het programma. “Ze hebben het hier wel groots aangepakt”, is de indruk van Van Loon. “De halve stad is afgezet, er worden 100.000 mensen verwacht. Het is altijd wel indrukwekkend, die showstart.”

Als een van de laatste Nederlandse teams ging het Rainbow Truckteam door de keuring voor de Dakar 2017. Op de Ginaf was weinig aan te merken en ook de bemanning had de papieren netjes op orde, zodat het allemaal vlot verliep. Met alle benodigde stempels op zak en de truck veilig in het parc fermé konden Gerrit van Werven, Gerrit Zuurmond en Henk Schuiling lekker nog even rust pakken op de eerste dag van het nieuwe jaar. Aan de truck was weinig veranderd ten opzichte van vorig jaar. Na de Dakar van 2016 kreeg de auto een grote beurt en dat was het eigenlijk wel. Meer aandacht ging er uit naar een andere truck, een MAN, maar die ging uiteindelijk toch niet mee naar Zuid-Amerika. “We hebben besloten om toch nog één keer met de Ginaf te gaan”, vertelde Gerrit Zuurmond na afloop van de keuring. “Eigenlijk vooral omdat we niet de gelegenheid hebben gehad om met de MAN een rally te rijden. De MAN gaat wel in het voorjaar mee naar de Morocco Desert Challenge, waar we met allebei de trucks aan meedoen. Voor de Dakar hebben we gekozen voor het vertrouwde concept. Daar is verder dus niets aan veranderd.” Op safe rijden Het strijdplan van het Rainbow-team is wel een beetje anders. Uitrijden is niet meer het enige doel. Van Werven, Zuurmond en Schuiling hebben zich ten doel gesteld ‘richting de top 20’ te rijden. “Maar niet ten koste van alles”, zegt Zuurmond. “Het is in ons voordeel als er inderdaad meer zand in de route zit, zoals ze zeggen. Daar ligt onze kracht en vooral die van Gerrit. Al na een dag of drie wordt het leuk, wat zand betreft. Daar kijken we met z’n drieën ook echt naar uit. Maar we rijden, zoals altijd, op safe.”

Alle verhalen en beloftes dat de Dakar Rally van 2017 een echt zware wordt, klinken als muziek in de oren van Maik Willems. Met een brede grijns en een twinkeling in de ogen reed hij de knaloranje Toyota, goedgekeurd en wel, naar het parc fermé in Asuncíon, waar morgen de start van ‘de zwaarste rally ter wereld’ is. Hoe langer de dagen en hoe lastiger het parkoers, hoe liever Maik Willems het heeft. Op de snelle, WRC-achtige paden zit hij niet te wachten. “Ik vind het mooi als er flink gebuffeld moet worden. Ik hou van het avontuur. Dat is wat me zo aantrekt aan de Dakar: je weet nooit wat je te wachten staat. De ene dag doe je twee uur over 200 kilometer, de andere dag ben je zes uur zoet met die afstand. En het wordt vanzelf weer avond. Je weet alleen nooit hoe laat en waar je dan bent.” Bijna te laat Willems was maar net op tijd in Asuncíon voor de keuring. Zijn vlucht van Amsterdam naar Londen was vertraagd door de mist, waardoor hij ook zijn aansluiting naar de Paraguayaanse hoofdstad dreigde mis te lopen. Met een andere vlucht kon hij toch nog naar Zuid-Amerika, waardoor hij alsnog kon aansluiten bij de rest van het Bastion Hotels Dakar Team. In zijn vierde Dakar, waarin hij opnieuw wordt genavigeerd door Rob van Pelt en kan rekenen op de snelle assistentie van Kornelis Offringa en Thomas de Bois in de Unimog, heeft Willems zich voorgenomen om in de eerste plaats te genieten. “Het klassement maakt me niet zoveel uit, maar de klassering van de dag wel. Die bepaalt waar je de volgende dag start. Het veld bij de auto’s is iets kleiner dan vorige jaren, maar kwalitatief minstens zo sterk. Een beetje vooraan – niet te ver achter de top 20 bedoel ik dan – kunnen rijden, maakt het aanzienlijk prettiger. Je rijdt minder in de rotzooi, waardoor je wat makkelijker uit de problemen blijft. Want buffelen is niet erg, maar problemen wel.” 

De weegbrug weigerde dienst door de verzengende hitte op het keuringsterrein in Asuncíon, maar verder verliep de laatste voorbereiding op de Dakar 2017 prima voor de équipe Van de Laar. Met de DAF in het parc fermé was er tijd voor een klein nieuwjaarsfeestje voor Jan en Ben van de Laar en Dolf Huijgens. Vanavond (1 januari) wacht hen de showstart op het podium in de hoofdstad van Paraguay, waar morgen de Dakar Rally van start gaat. Met een tot nu toe 100% score hebben de Van de Laartjes een duidelijk doel voor ogen. “Die 100% vasthouden”, stelt Jan van de Laar. “Maar niet alleen dat. We hebben onszelf voorgenomen tussen de vijftiende en de twintigste plaats te finishen. De lat ligt dus best hoog. Het zal zeker niet vanzelf gaan, maar dat geeft niet. De Dakar moet zwaar zijn. Dat kan ook in ons voordeel zijn, want er moet voorin wel wat gebeuren anders halen wij die top 20 niet. Er zijn er wel twintig die in de top 10 kunnen rijden.” Nieuw concept Om de doelstelling te halen, is er veel veranderd aan de truck. Vorig jaar moesten de mannen vier keer de auto uit om de turbo te vervangen. “De turbo gaf te veel problemen”, vertelt Van de Laar. “Daar hebben we serieus aan gewerkt, want ik wil niet weer zo veel tijd verliezen aan klussen en repareren. We hebben nu een heel ander, nieuw concept voor de turbo. Daardoor moesten we ook andere dingen rond de motor veranderen. Als het goed is, kunnen we fijn in de airco blijven zitten en hoeven we nu alleen nog maar de auto uit om de kaart te laten afstempelen aan de finish.” Behalve de turbo werd ook de veerweg van de truck aangepast, zijn de wielen voorzien van aluminium velgen en werd het handmatige bandenaflaatsysteem vervangen door een volautomatisch systeem. “Dat zou flink wat tijdwinst moeten opleveren, waardoor die positie tussen 15 en 20 echt wel realistisch wordt. De rest is aan ons. Het zal zeker geen cadeautje worden, maar dat hoeft ook niet. Daar is de Dakar niet voor bedoeld.”

Arjan Bos had zich voorbereid op gedoe en urenlang wachten, maar de debutant doorliep de keuring voor de Dakar 2017 verrassend vlotjes. “Het scheelt vast dat ik met het ervaren HT Rally-team mee ben”, meende Bos. “Die hebben dit al zo vaak gedaan, dat alles goed voorbereid was. Het viel me alleszins mee. We waren er zo doorheen eigenlijk.” Als het met de rest van de Dakar Rally, die maandag begint, net zo gaat, knijpt Bos zijn handjes dicht. Maar zelfs dan wijkt hij niet af van zijn plan. “Ik heb maar één doel en dat is de finish halen. Ik kijk niet naar het klassement. Dat blijft ook zo als het ineens beter blijkt te gaan dan waar ik rekening mee hou. Ik wil me niet laten verleiden door overmoed.” Zelfs nieuwjaar kon de paprikakweker uit Bergschenhoek niet van zijn plannen afhouden. Nog voor middernacht lag hij in bed. De keuring ging dan weliswaar vlot, maar een hele dag in de schroeiende hitte vergde energie. “Die hitte doet meer met je dan je denkt”, merkte hij. “Dat ga ik niet negeren omdat het toevallig oud en nieuw is. Ik ben hier maar voor één ding.” Over de omstandigheden maakt Bos zich evenmin druk. Het is bloedheet in Asuncíon, de hoofdstad van Paraguay, maar van tijd tot tijd komt de regen met bakken uit de lucht. Daardoor is het onzeker of de eerste etappe maandag door kan gaan. Het is niet ondenkbaar dat de regen het parkoers onder water zet en dan is de organisatie van de rally wellicht genoodzaakt om de proef af te gelasten. “We zien het wel. In de motorcross en in enduro’s heb ik het al zo vaak meegemaakt. Iedereen moet er overheen óf het wordt afgelast. Dat hoort erbij. Wat de organisatie ook beslist, het is heel simpel: je kiest er zelf voor om aan een wedstrijd mee te doen. Dan moet je niet zeuren als het wel doorgaat of juist niet door omstandigheden.”

Vorig jaar was het allemaal onwennig, maar nu hij voor de tweede keer aan de start van de Dakar Rally staat, is Hans Smit een stuk relaxter. De motorrijder uit Vleuten weet nu beter wat hij kan verwachten en dat maakte om te beginnen de keuringen al een stuk gemakkelijker. “Het is niet meer allemaal nieuw en dat geeft rust. Ik ben ook op tijd hierheen gekomen en heb een paar dagen de tijd gehad om te acclimatiseren.” Toch kwamen bij de keuringen in de Paraguayaanse hoofdstad Asuncíon, waar maandagochtend de start van de Dakar 2017 is, de kriebels wel opzetten bij Smit. “Je hoort allerlei verhalen over wat je te wachten staat en dan begint er wel wat, ja. Aan de andere kant: ik kan me er druk over maken, maar dat heeft weinig zin. Het komt toch zoals het komt. De Dakar is niet te voorspellen. Je kunt overal rekening mee houden en dan wordt het toch net anders. Dat hoort er ook bij en dat maakt het ook juist zo uitdagend.” Smit bekijkt het van dag tot dag, maar neemt wel de ervaring van vorig jaar, toen hij de finish niet haalde, mee. “Ik heb veel geleerd vorig jaar. Zo weet ik nu dat ik meer moet anticiperen en eerder maatregelen moet nemen. Ik wacht bijvoorbeeld niet meer tot de finish om mijn regenpak aan te trekken. Als ik dat gewoon meteen doe, ook al is het in de proef, is het veel beter. Tijd verlies je toch wel, maar je spaart meer energie als je direct handelt. Dat is een belangrijke les geweest.” Met die ervaring en meer vertrouwen heeft Smit er goede hoop op dat hij deze keer wel de finish kan halen. “Ik heb een goede motor, ik ben zelf beter voorbereid en ik heb goede mensen om me heen. Als het nu niet lukt, lukt het nooit meer!”

In zijn eerste Dakar Rally, vorig jaar, deed Frank Tilburgs het verrassend goed. Totdat de zware etappes met zand en duinen kwamen. Waar hij als motorcrosser juist zo goed in was, bleek met een truck toch even een ander verhaal. Met een aantal cruciale aanpassingen aan de truck zou het deze keer een stuk soepeler moeten gaan. “Ik ga met een gerust hart van start maandag, met het vertrouwen dat we er een tandje bij kunnen zetten.” Competitie is Frank Tilburgs niet vreemd. Vorig jaar liet het toen debuterende team Tilburgs Truckparts al zien dat het richting de top 20 kan. “Dat heeft me veel vertrouwen gegeven”, zegt Tilburgs een dag voor de start van zijn tweede Dakar. “De Dakar uitrijden is een ding, maar ik weet nu dat ik het kan. In de duinen hebben we veel problemen gehad. Eigenlijk raar, want als motorcrosser ligt mijn hart bij het zand. We hebben nu een aantal aanpassingen aan de truck gedaan en een van de belangrijkste is dat we nu een automatische versnellingsbak hebben. Daarmee zou het een stuk beter moeten gaan. We zullen het op dag 4 al weten, want dan schijnen we veel zand en duinen te krijgen.” Wilde verhalen Tilburgs heeft het volste vertrouwen in de komende Dakar, maar houdt er rekening mee dat er etappes zullen worden gewijzigd of afgelast. Het heeft de laatste dagen namelijk flink geregend in Paraguay en Bolivia en de weersverwachtingen zijn niet erg positief. “Ik hoor allerlei wilde verhalen en ik zie ook wel dat het hier overal onder water staat. Maar we zullen er toch met zijn allen doorheen moeten. En zwaar wordt het sowieso. Daar is het ook de Dakar voor. Die is net zo onvoorspelbaar als het weer.” Op nieuwjaarsdag gaat de truck ’s avonds over het podium in de Paraguyaanse hoofdstad Asuncíon. De volgende ochtend gaat het via een korte proef van 39 kilometer richting Resistencia in het noorden van Argentinië. 

Tot de laatste minuut is er gewerkt aan de MAN’s van het EVM Rallyteam. De monteurs haalden zelfs de nacht voor de keuring nog door om de trucks van Peter Versluis, Hans Stacey en Artur Ardavichus gereed te krijgen voor de start van de Dakar 2017. Nu de keuringen achter de rug zijn, mag het wat Versluis en Stacey betreft ook zo snel mogelijk beginnen.  Peter Versluis doet met zijn bedrijf Veka veel zaken in Paraguay en die contacten komen nu goed van pas. EVM kreeg de beschikking over een meer dan complete werkplaats om aan de trucks te werken. “Alles erop en eraan, alles bij de hand, zelfs een kraan en een olieput”, vertelt Versluis. “Dat was geen overbodige luxe, want de jongens moesten alle zeilen bijzetten. De koeling van de automatische versnellingsbak moest worden aangepast en dat was nog een hele klus. Maar het werkt nu allemaal goed, dus daar ben ik heel blij mee. Als de monteurs dat allemaal hadden moeten doen in de buitenlucht, was het zeker niet gelukt.” Van zijn relaties uit de buurt van Asuncíon kreeg Versluis ook al informatie over het parkoers van de eerste proef, maandag. Een kort stukje slechts van 39 kilometer, maar wel verraderlijk. “Het is hier in de omgeving een bekend parkoers. Het is heel smal, dus zeker niet eenvoudig. En nu het zoveel heeft geregend de afgelopen dagen – en ook nog gaat regenen volgens de weersverwachtingen – ook erg glad. Hoe graag ik ook wil winnen, moet ik dat maandag niet willen proberen. Dat brengt te veel risico’s met zich mee. Ik start in de top 10 en wil daar blijven. Kop erbij houden dus en niet te veel ineens willen. Ik heb begrepen dat we op dag 4 al flink offpiste gaan en dat is het terrein waar mijn navigator Marcel Pronk echt goed in is. Daar richt ik me dus op.” https://www.youtube.com/watch?v=vO7JnFojgdA&sns=em Modder en gladde pistes Al die regen is juist in het straatje van Hans Stacey, die werkelijk dol is op modder en gladde pistes. “Ik hou daarvan en ik ben er ook goed in”, erkent de winnaar van de Dakar van 2007. “In de sneeuw rijden vind ik ook leuk. Ik kan er dus zeker voordeel uit halen als het zulke omstandigheden zijn. Ik hoop alleen wel dat het doorgaat.” Ook in zijn twaalfde Dakar is Stacey meer dan gedreven. Hij heeft maar één doel en dat is een topresultaat. “Ik wil altijd winnen. Vroeger in de motorcross al en daarna in het WRC en dat heb ik nog steeds. Die drive is altijd aanwezig. Als ik denk dat het podium niet mogelijk is, doe ik niet mee.” Dat het allemaal erg lang duurde bij de keuringen, tergde Stacey alleen nog maar meer. De organisatie van de Dakar had op het laatste moment besloten een ander iritracksysteem te gebruiken en dus moesten alle al geïnstalleerde kastjes worden omgebouwd, inclusief de bekabeling. De nieuwe kastjes waren alleen nog niet allemaal getest en daardoor kostte alleen dat al drie uur. “Die hele keuring, die zo gepiept kan zijn, duurde zodoende zeven uur”, mopperde Stacey. “En al die tijd sta je in 40 graden hitte. Dat kost veel energie en je wordt er doodmoe van.” Strenge maatregelen Het nieuwe trackingsysteem maakt onderdeel uit van nieuwe, strenge maatregelen van de organisatie om vals spelen tijdens de Dakar tegen te gaan. Door waypoints echt te verstoppen in de route, waardoor deelnemers pas weten dat ze dat punt hebben als ze het zijn gepasseerd, wordt het vrijwel onmogelijk om stukjes af te snijden. Wie het roadbook niet heel precies volgt, loopt het risico veel tijd te verliezen. Om die reden mogen er ook geen smartphones meer mee in de auto, omdat daarop kaarten kunnen worden ingeladen en deelnemers op apps als Google Earth kunnen kijken waar ze heen moeten. Wie toch een smartphone meeneemt, moet rekenen op twee uur straftijd. “Het is zelfs zo streng dat wij ons nieuwe intercomsysteem helemaal uit elkaar moesten halen om de bluetooth-chipjes eruit te peuteren”, vertelt Peter Versluis. De trucks van EVM gaan op nieuwjaarsdag ’s avonds over het startpodium in Asuncíon. De eerste etappe naar Resistencia in Argentinië is op maandag 2 januari.  

Ook in 2017 blijft Nederland de onbetwiste koploper wat betreft de trucks. Van de vijftig inschrijvingen komen er negentien uit Nederland. Van die vijftig kunnen een flink aantal meedoen om de prijzen, wij beschouwen de wedstrijd bij de trucks voor in twee delen. Gerard de Rooy bewees vorig jaar dat de Iveco Powerstar klaar is voor het grote werk. De Rooy maakte nauwelijks fouten, had wat geluk en zag hoe de rest veel tijd verspeelde in bepaalde sleutelstukken van de Dakar. In 2017 wil De Rooy deze stunt herhalen, als is het maar omdat zijn vader precies dertig jaar eerder geschiedenis schreef door te winnen. ’Als het maar een Iveco is…’ Voor De Rooy maakt het niet uit wie wint: “Het is niet belangrijk welke truck van Team de Rooy op de hoogste trede van het podium staat, als het maar een Iveco is van Team de Rooy.” De Rooy heeft nog twee troeven in handen die voor de overwinning mee kunnen doen. Allereerst Federico Villagra die vorig jaar vriend en vijand verraste bij zijn debuut. Hij reed een sterke race en stond in Rosario als derde op het podium. Ook Ton van Genugten mag dit jaar namens Team de Rooy voor zijn eigen kansen gaan. Vorig jaar werd hij vijfde en eindige hij een aantal etappes voor zijn kopman, waardoor er gewacht moest worden. Dat is dit jaar anders. De Brabander rijdt samen met zijn vaste navigator Anton van Limpt en monteur Bernard der Kinderen. De comeback van Kamaz? Kamaz kon vorig jaar niet echt imponeren. Eduard Nikolaev won drie etappes maar over de hele linie waren er problemen. Airat Mardeev kende de minste problemen, hij werd tweede in het klassement op meer dan een uur van winnaar De Rooy. Wat Kamaz dit jaar uit de hoge hoed tovert is onduidelijk. Er is hard gewerkt aan de betrouwbaarheid en daarmee zouden de Russen weer ‘gewoon’ voor de overwinning mee moeten doen. Of komt de grootste concurrentie voor De Rooy uit de hoek van het Eurol/Veka MAN Team? Peter Versluis stond vorig jaar aan de leiding op de rustdag maar verloor het daarna snel. Hans Stacey won twee etappes en werd vierde algemeen. Een derde toevoeging aan het team dit jaar is Artur Ardavichus die in 2012 derde werd met Kamaz. Het wonder van Van den Brink Twee keer moesten Martin van den Brink en het team van Mario Kress bij MKR een nieuwe truck bouwen in 2016. Eerst ging de truck in vlammen op tijdens de tweede etappe van de Dakar. De nieuwe truck die gebouwd werd, vloog bij een sponsorevent in Tsjechie in de brand. Weer kon Van den Brink van begin af aan beginnen. Wonder boven wonder haalde het team de deadline en kon de truck op tijd ingescheept worden in Le Havre. Het emotionele jaar van Van den Brink heeft hem tot op het bot gemotiveerd om in de Dakar het onderste uit de kan te halen. Hij krijgt daarbij de snelle service van Pascal de Baar die vorig jaar excelleerde in de moeilijkste etappe van de rally. De Baar is daarmee ook een klant voor een top-tien klassering. In deel 2 kijken we naar de andere Nederlanders

Maurik van den Heuvel is bijna niet te houden. Zelfs bij de laatste keuring voor de start van de Dakar Rally van 2017 al niet. De ambities van het team DakarSpeed zijn hoog. Met de nieuwe, zelfgebouwde Scania Torpedo wil Van den Heuvel een gooi doen naar een topklassering. “Er zullen ongetwijfeld dingen tegenzitten, maar ik wil er vanaf dag 1 voorin bij zitten.” Die dag 1 is op 2 januari, maandag. Dan staat er een korte proef van 39 kilometer op het programma, waarin de startvolgorde voor de eerste echte etappe wordt bepaald. “Ik heb gelukkig een beter startnummer (514) dan vorig jaar”, zegt Van den Heuvel. “Maar pal voor me en pal achter me staat een Kamaz. We moeten er niet per se voorbij, maar het kan wel schelen voor de volgende etappe. Plaatsen winnen wordt moeilijk, maar ik was ook niet van plan om plaatsen te verliezen. Wat achter me start, komt er ook niet zomaar voorbij en zeker geen Kamaz. Laat dat duidelijk zijn.” Hard gewerkt Team DakarSpeed heeft het hele jaar hard gewerkt om de Scania Torpedo te verbeteren. Hoe die inspanningen uitpakken, zal de komende dagen moeten blijken. Maurik van den Heuvel: “Dan weten we of we het goed hebben gedaan. Dat is best spannend, want er is echt ontzettend hard gewerkt. Maar goed, er zijn ook deelnemers die de eerste dag niet eens halen en die etappe hebben wij dus al gewonnen.” Heldenonthaal Op 1 januari kunnen de mannen van DakarSpeed nog even hun rust pakken voor het allemaal begint. Van den Heuvel verheugt zich wel op de podiumceremonie in het centrum van Asuncíon. “Ik heb gehoord dat ze heel veel publiek verwachten. Die showstart is altijd spectaculair. Het blijft apart: we worden als helden onthaald zonder dat we een meter hebben gereden. Het is wel altijd een enorme motivatie. Dat enthousiasme geeft echt een boost.” Of de eerste etappe volgens planning doorgaat, wordt nog afwachten. Het regent bij tijd en wijle hard in Paraguay en de verwachting is dat er ook de komende dagen nog bakken regen zullen vallen. “Als het een grote modderpoel is, zoals het bivak hier bij de keuring, heeft dat mogelijk consequenties”, stelt Van den Heuvel. “Het zou ontzettend jammer zijn als er meteen weer etappes geschrapt moeten worden. Ik hoop dat het een beetje beter wordt, want iedereen wil gewoon graag rijden.”